Assumption is the mother of all fuck-ups. Aannames zijn het begin van al het gepruts. Ik ben gek op dit soort korte zinnetjes, die waar zijn als natuurwetten. Ik moest er deze week aan denken, toen ons nieuws bereikte uit het magische Amerika…

In een voorstad van Phoenix in Arizona is een ongeluk gebeurd met een zelfrijdende auto. Het was een auto van het louche internationale taxibedrijf Uber. De auto reed in self driving mode, maar er waren geen passagiers aan boord.

De Uber-auto was niet verantwoordelijk voor het ongeluk, zo benadrukt Uber. Er kwam een auto van de andere kant en die sloeg linksaf. Dit ongeluk was ook gebeurd als er een mens achter het stuur had gezeten, zegt Uber, en ze voegen er aan toe dat er niemand gewond is geraakt. Ze schorten onmiddellijk hun zelfrijdende auto-programma op. Voor drie dagen. En zijn nu al weer volop in bedrijf.

Niets aan de hand. Toch?

Ik zit alleen nog met een paar vragen. Waarom rijden ze in een voorstad van Phoenix, als ze ook kunnen rijden in California, bij Silicon Valley, de thuisbasis van alle high tech? The Denver Post heeft dit uitgezocht. Omdat ze daar niet aan zoveel regels hoeven te voldoen. Er is een keur aan bedrijven die zelfrijdende auto’s testen in Arizona. Maar er is geen data van hoeveel ongelukken die hebben veroorzaakt. Want dat hoeven deze bedrijven in Arizona niet door te geven.

Tweede vraag: de Uber-auto lag op z’n zij. Dit was een Volvo, en wel de dikste Volvo die er te koop is. Volvo’s zijn de veiligste auto’s die er bestaan, uit het land van de elandtest, en deze wagen weegt ongeveer twee ton. Met welke rijstijl krijg je die op z’n kant?

Derde vraag: ik heb in mijn leven een paar auto’s gezien die de gladde kant niet meer boven hadden. De oorzaak was altijd dat de bestuurder een aanname had gedaan, die achteraf onjuist was. De weg was toch gladder, de bocht was toch krapper of de ander was toch dichter bij as assumed. Dus deze zelfrijdende auto heeft ook een aanname gedaan. Die achteraf onjuist was. Anders was dit ongeluk nooit gebeurd.

Toevallig heb ik een paar jaar geleden gesproken met de ontwikkelaar van zelfrijdende auto’s bij Volvo, want ook zij werken daar aan. Die zei toen dit:

“Het enige antwoord dat we kunnen geven is dat we er voor moeten zorgen dat een zelfrijdende auto nooit in zo’n situatie komt.”

Erik Coelingh is die ontwikkelaar. Hij is Nederlander en werkt bij Volvo in Zweden. Ik vroeg hem naar aannames in het verkeer.

“Momenteel rijden wij op snelwegen. En een auto staat in de berm. Als wij voorbij die auto moeten, moeten we er heel zeker van zijn dat er niet zomaar een voetganger achter die auto vandaan komt. Als er een risico bestaat dat er een voetganger achter die auto vandaan zou kunnen komen, dan moet die zelfrijdende auto gewoon iets langzamer gaan rijden.”

Er is nu wél een zelfrijdende auto geweest die in zo’n situatie is gekomen. Een Volvo nog wel. Door een aanname. Wanneer zelfrijdende auto’s dezelfde of nog stommere aannames doen als wij menselijke bestuurders, dan schieten we netto niets op met zelfrijdende auto’s.

Maar nee. We zijn verblind door de bling bling van de technologie en de valse beloftes over veiligheid en milieuwinst. Want op dezelfde dag kwam ook nieuws uit het magische Brabant. Er komt bij Tilburg een testtraject voor zelfrijdende auto’s.

“Want dat maakt Brabant heel erg bijzonder. Er zit hier heel veel kracht, heel veel bedrijven, en overheden zijn bereid om mee te werken door wet- en regelgeving tijdelijk aan te passen om die mogelijkheden te bieden. Daarom in Brabant.”
[verslaggever:] “Wij zijn slim, eigenlijk.”
“Wij zijn slim, zo is het.”

Dat deze Brabanders slim zijn, is een assumption.

____
Deze column is uitgesproken op Omrop Fryslân Radio op donderdag 30 maart.

Lees asjeblieft het verkiezings-programma van de Partij voor de Dieren goed, als je overweegt daar woensdag op te stemmen. In mijn beleving verschilt bij geen enkele partij de publieke perceptie zo van wat ze feitelijk willen.

Er staan heel vreemde dingen in het verkiezingsprogramma, die niet naar voren komen in hun campagne-uitingen. Ik som de zaken op die mij zijn opgevallen.

• p5: nationale invoering van een vliegtax – dit is al eens geprobeerd, met als gevolg hogere ticketprijzen in Nederland en groei van de luchthavens net over de grens. Typisch iets dat je (op z’n minst) op Europese schaal moet regelen, maar de PvdD is niet erg voor ‘Europa’, zie p34.
• p6: invoering van een basisinkomen – een uiterst kostbaar experiment, waar best iets voor valt te zeggen, maar waar de PvdD niet in gaat op hoe ze dit willen financieren.
• p7: pensioenleeftijd naar 65 – zelfde probleem als hierboven. Typisch iets waar je de kosten van even op een rijtje zou moeten zetten.
• p7: de gevolgen van lage rente en slecht presterende beurzen moeten niet bij ouderen worden gelegd – dit gaat over de pensioenen, maar het overgrote deel van de baten van pensioenen komen nou precies uit diezelfde rente en uit diezelfde beurzen. Kan je van alles van vinden, maar dit is een feit. Populistische opmerking, wederom zonder financiële onderbouwing.
• p8: banken die te groot zijn om te falen worden opgesplitst – waarmee je kleinere banken creëert die ook kunnen falen, en wat gebeurt er dan? Eenvoudiger op te vangen, zegt PvdD, en dat klinkt sympathiek, maar er is weer geen onderbouwing bij deze uitspraak. Het is zeer de vraag of het waar is.
• p8: kapitaalbuffers banken moeten vier keer zo hoog worden – waarmee je banken belet om geld uit te lenen. Vergeet die hypotheken voorlopig dus maar, en ook bedrijven zullen niet in staat zijn om geld te lenen om te kunnen ondernemen. Klinkt wederom sympathiek, maar het kon economisch wel eens een ramp betekenen.
• p26: alternatieve geneeswijzen in basispakket – als academicus ben ik een voorstander van wetenschappelijke methoden in de heelkunde. Homeopathie en kruidenvrouwtjes verdienen op geen enkele wijze een plaats in door de overheid gefinancierde zorg.
• p27: tegen de nieuwe donorwet – praat eens met en nierpatiënt, zou ik zeggen.
• p27: niet voor euthanasie – in weerwil van alle progressieve praatjes over LHBT’ers en investeringen in milieu, zien we hier ineens een wonderlijke conservatieve dissonant die ons ettelijke jaren terug in de tijd smijt, of waarschijnlijker, zien we hier wat schimpen van de religieuze achtergrond van de leiders van de PvdD.
• p30: legaliseren productie en gebruik softdrugs – ja, we denken natuurlijk aan wiet en qat, maar hier staat een lijst met alle chemische shit die je van de PvdD rustig mag produceren en in je mik mag smijten.
• p32: voor raadgevend en correctief bindend referendum – we hebben in de afgelopen jaren een paar dramatische voorbeelden gezien van referenda. In eigen land hadden we die over het handelsverdrag met Oekraïne en eerder al die over de Europese grondwet, en in GB die over de Brexit. Hoe je ook over de uitkomsten van die referenda denkt, het verloop kan niemand ‘goed’ noemen. Er wordt door de PvdD gewezen naar Zwitserland, maar wij zijn niet Zwitserland en dat is een oerconservatief land.
• p34: nieuwe EU bevoegdheden alleen met referendum – verder uitholling van Europa, bedoelen ze. Het is in deze tijd, waarin Rusland gevaarlijk gedrag vertoont, waarin we te maken hebben met ingewikkelde toestanden aan de zuidgrens en bovendien Amerika internationaal verzwakt wordt door de nieuwe president, misschien verstandig om een stevig Europa te hebben.
• p34: pleit voor terugkeer naar nationale munten – misschien goed om even in herinnering te roepen dat de Nederlandse gulden decennia lang gekoppeld was aan de Duitse mark, voor de invoering van de euro. Dus wat wil je precies terug? Dit verzwakt Europa, verzwakt de economie en verzwakt het handelsland Nederland.
• p38: defensie bekant uitkleden – zie wat ik zei bij p34.

Het staat mudvol tegenstrijdigheden, zaken die zich feitelijk tegen mens en dier gaan keren, conservatieve en confessionele, maar vooral onbetaalbare ideeën. Niet voor niets lieten ze het niet door het CPB doorrekenen. Voor de volledigheid: niet alleen hebben ze de plannen niet laten doorrekenen, de financiële paragraaf ontbreekt ten ene male in het verkiezingsprogramma van de Partij voor de Dieren.

Lees in vredesnaam het hele programma, vooral buiten de paragrafen over natuur, dier en milieu, en ga niet af op die blitse maar nogal selectieve speerpuntenvideootjes van ze. Als het je om de dieren en het milieu gaat, overweeg dan GroenLinks, want PvdD is verschrikkelijk, zeker voor jonge mensen.

Een van de principes die de PvdD voortdurend herhaalt is de afkeer van ‘compromisme’, zoals ze het zelf noemen.

Ik ben er echter van overtuigd dat een groot deel van de PvdD-stemmers behoorlijke compromissen sluit met de eigen principes, wanneer ze op de PvdD stemt.

UPDATE maandag 13 maart:

Op twitter reageert de Partij voor de Dieren vanaf het eigen account. Met dit.

.@JaapFriso @aafkeromeijn En kijk meteen ook even waarom @bottejellema het liefst voor jagers en boeren opkomt☺️ https://t.co/KJvFeSTnLi

— PvdD (@PartijvdDieren) March 13, 2017

Achja. Waarom zou je inhoudelijk reageren als je ook karaktermoord kan plegen (in het blog staat niet dat ik voor jagers en boeren op kom, overigens).

In mijn nieuwe podcastaflevering crashte ik liefdevol met vriend Ype Driessen over zijn omarming van de Partij voor de Dieren. Hij gaat daar hoogstwaarschijnlijk op stemmen en ik zeker niet. Hij zegt dat dit de enige partij is die echt voor de dieren op komt en ik zeg dat de PvdD het slechtste is dat de dieren kan overkomen.

Een dag later kwam er tot vrijwel eenieders verbazing een motie door de Tweede Kamer voor weidegang van melkkoeien. Deze motie is een initiatief van de Partij voor de Dieren, en werd al gesteund door een keur aan andere partijen, waaronder PvdA, GroenLinks en D66. Maar een meerderheid was er niet.

De motie stond op het punt weggestemd te worden, toen ineens de PVV voor bleek te zijn.

Het is een vreselijke motie, niet in de laatste plaats voor dier en milieu. De PvdD heeft verzuimd iets essentieels te regelen, en hieronder leg ik uit hoe het zit.

Melkveehouderij
Om te beginnen even precies waar we het over hebben: de melkveehouderij. Dat is dus heel wat anders dan de vleesveehouderij. Ik kom van een melkveehouderij, en mijn zus en haar man runnen dat bedrijf nog steeds. Dat betekent twee dingen: ik weet wat voor ontwikkelingen er zijn geweest in de afgelopen decennia en ik ken de actuele stand van zaken redelijk.

Er is een tendens dat minder melkkoeien in de wei komen. Daarover kan je twee dingen zeggen. Alle koeien stonden in Nederland altijd al de helft van het jaar op stal. Je kan in de wintermaanden de dieren niet naar buiten doen. Niet omdat de koe dat niet aankan, maar omdat ons klimaat dat niet toestaat. Er groeit dan geen gras en de weide is te nat.

Het tweede wat je er over kan zeggen is dat de stal van nu niet meer de stal van toen was. Een moderne ligboxstal geeft de koe alle ruimte (nee, niet zoveel als buiten, maar zeker vele malen meer dan in de oud-Hollandse stal), licht en omdat deze stallen tegenwoordig geen buitenmuren meer hebben: frisse lucht en koelte (ik schreef er eerder al over). Het is een voor de koe aangename plek geworden, en dat is niet voor niets.

Topprestatie
Op moderne melkveehouderijbedrijven zijn de koeien topsporters. Het zijn hoogproductieve dieren, die een bijpassende verzorging verlangen. De dieren moeten gezond zijn en zich goed voelen, anders geven ze domweg niet zoveel melk. De melkveehouder zal daarom zo veel mogelijk variabelen willen controleren, waarbij de voeropname prioriteit heeft. Dat is met beweiding een stuk ingewikkelder.

Om een voorbeeld te geven: op de de boerderij waar ik ben opgegroeid gingen de koeien elke dag in de zomer wel naar buiten. Rond een uur of vier kwamen ze weer binnen, om gemolken te worden. Dan lag er echter in de voergang een grote berg vers gemaaid gras voor ze klaar. Ik wil maar zeggen: weidegang is nooit voldoende geweest voor voeropname.

Daar komt nog bij dat een koe op stal veel milieuvriendelijker is dan in de wei. De uitstoot van bijvoorbeeld fosfaten is in een stal veel beter onder controle te houden.

Je kan op dit punt natuurlijk nog vinden dat het onvriendelijk is om dieren hoogproductief te maken. Alleen… moet je je dat dan niet uitsluitend afvragen voor koeien, maar ook voor honden, paarden, ezels en zelfs mensen.

Feitelijke onjuistheden
Dan wat Esther Ouwehand (PvdD) op Radio1 en in Trouw beweerde over de positieve effecten van deze maatregel.

“De wei laten begrazen in plaats van maaien zorgt voor meer weidevogels.”  Weidegang zal er niet voor zorgen dat er geen gras meer wordt gemaaid. De suggestie dat je het probleem van afnemende populatie weidevogels oplost met alleen weidegang van koeien is zeer dubieus.

“En koeien in de wei hoeven geen geïmporteerde soja te eten.”
Koeien eten grofweg twee soorten voer: ruwvoer, wat gras-achtig is, structuur heeft en goed is voor de spijsvertering, en krachtvoer, waar de nodige voedingsstoffen in zitten die ze nodig hebben voor hun prestatie. Zeg maar: pasta versus proteïnedrankje. In de wei vindt de koe alleen ruwvoer, het vervangt op geen enkele manier soja uit brokken. Feitelijk onjuist.

“Een koe is een graasdier, dat wil buiten in de wei haar kostje bij elkaar grazen.” Als je koeien de keuze laat (en dat heb ik met eigen ogen zo vaak gezien) verkiezen ze stalvoeding boven de weide. Het klopt dat het een graasdier is (al vind ik herbivoor een betere benaming), maar dat is ze niet uitsluitend, en deze uitspraak over de ‘wil’ van een koe is zeer dubieus.

“Het huidige landbouwsysteem is tegen de behoefte van het dier ingericht.”
Je kan niet een grote prestatie van deze dieren verwachten als de dieren iets doen dat tegen hun behoeftes in gaat. Dieren presteren niet vanuit een morele opgave, zoals wij onszelf naar sportscholen slepen, maar op intuïtie. De dieren presteren feitelijk beter in een stal dan in de wei (zo nog iets meer over prestaties van dieren).

Het is echt verwerpelijk hoe populistisch Ouwehand zich opstelt.

Supermarkten
Nog één laatste belangrijke ding komt daar bij. Met deze maatregel jaagt de PvdD alle melkveehouders tegen zich in het harnas. Niet omdat boeren hun dieren niet naar buiten willen doen, maar omdat er geen geld tegenover staat.

Ouwehand verwijst in Trouw simpelweg naar de supermarkten: “… hebben een rol om een goede prijs af te spreken met de Nederlandse boeren die hebben geweid.”

Waarom, oh, WAAROM heb je dat dan niet geregeld in die motie van je, Ouwehand? DE wig om een hoger dierenwelzijn voor elkaar te krijgen, heb je gewoon genegeerd. Daarvoor doe je ineens een beroep op de supermarkten! Ahold en de wereldmarkt versus mijn zus, daar hebben we het over: wat denk je zelf?

Melkprijs
Vorig jaar hebben melkveehouders bijna een jaar lang onder de kostprijs moeten werken. De melkprijs is nu wat hoger, maar de kern van de zaak is: waarom krijgen de boeren niet meer geld als je meer van ze verlangt. Dat is niet onredelijk, dat is hoe de wereld werkt. Wat zou je nu kunnen krijgen… boeren jagen hun koeien op een paar droge dagen op het trapveldje naast de stal en noemen dat de weidegang, waarmee ze aan deze flutmotie voldoen.

Je hebt de melkveehouders nodig om de trend van verminderde weidegang te keren. En deze motie zorgt alleen maar voor meer weerstand en onderlinge haat. Ik noem ‘m dus contraproductief.

En daar maak ik me zo druk om, omdat ik ook vind dat koeien in de wei moeten lopen. Het is een logische volgende stap: mijn zwager en mijn zus fokken al jaren niet meer op absoluut hoogste melkproductie, maar op gezonde poten, stevig gestel, en goed gemoed. Dat doen ze omdat dit voor iedereen leuker is en dus betere prestaties oplevert. Het zijn zulke onwijs mooie dieren die ze nu hebben: sterk, lief en productief. Weidegang – de dieren komen nu niet buiten – zou een logische volgende stap kunnen zijn in de ontwikkeling. Het heeft alleen een prijs.

Er draaien nu drie melkrobots in de stal daar. Daar kunnen koeien (vrije wil) ieder moment van de dag naar toe, en de meesten doen dat zo’n drie keer per dag. Praktisch buitengewoon ingewikkeld om dat te combineren met serieuze weidegang. Het is arbeidsintensiever om daar omheen te werken – wie gaat dat betalen?

Dierenpopulisme
We vinden het heel normaal dat biologische producten duurder zijn. Biologische producten komen van bedrijven waar productiviteit niet op 1 staat. Het geld wordt betaald voor iets anders. En hier kom ik op de waarden: als je vindt dat koeien in de wei moeten lopen, worden ze minder productief, en kost het meer om ze te melken. Daar is niets mis mee, maar de consument moet er voor betalen.

De PvdD zal echter – zeker in verkiezingstijd – nooit de consument aanvallen. Want de consument is de kiezer, en die hebben ze nodig. De melkveehouders zijn dat niet, en worden hier in een gemeen spelletje geslachtofferd. Ik vind het echt verwerpelijk, omdat het lijkt alsof de dieren er mee zijn geholpen, maar feitelijk gaat het hier over electoraal gewin. Dat is wat we hier hebben gezien.

Nederlandse melk
Nederlandse melk kent de beste hygiëne van de wereld, en als de Nederlandse koeien buiten kunnen lopen, zou dat nóg een extra toegevoegde waarde zijn aan de Nederlandse melk. Die toegevoegde waarde moet ook in geld zijn te zien, anders gebeurt er niets. Natuurgebieden worden ook ergens van betaald, laten we wel zijn. En dat heeft de PvdD niet geregeld. Ze gingen voor een morele en electorale overwinning, en hebben die gekregen.

Een pyrrusoverwinning. In mijn ogen dus ten koste van dierenwelzijn en de goede verstandhouding en gunstige milieu-effecten. En dat is heel verdrietig.