Hoe het wél echt zit, of hoe De Telegraaf lelijke politiek aan het bedrijven is over de rug van LHBT+

Afgelopen zaterdag, op de dag van de Canal Parade in Amsterdam, publiceerde De Telegraaf een lelijk filmpje op haar site. De kop: ‘Homo-acceptatie gedaald in Amsterdam: ‘Dit is de werkelijke oorzaak’’. De Telegraaf bedondert de boel voortdurend, maar dit is wel weer next level.

Hoi Telegraaf, waarom doen jullie dit? Dit gaat voorbij aan journalistieke luiheid, dit is gewoon kwaadaardig. Amsterdams raadslid Cas van Berkel (JA21) wat laten roepen over links, buitenlanders en een door jullie drie jaar geleden bij elkaar geWOBte quasi-rel opwarmen, doet op geen enkele manier recht aan dit onderwerp. Zal ik het dan maar weer uitleggen?

Afgelopen zaterdag was de Canal Parade in Amsterdam, wat aanleiding vormde voor de NOS (en ook andere media) aanleiding om het eens te hebben over hoe het gaat met LHBTI+ in Nederland. Er is recent onderzoek gedaan, waar uit blijkt dat het aantal meldingen over geweld en discriminatie jegens de regenbooggemeenschap de laatste jaren flink is gestegen. Dat is zorgelijk, en COC reageerde terecht met de woorden ‘Die meldingen zijn nog maar het topje van de ijsberg.’

Let hier alvast op: dit zijn meldingen. Dat betekent dus inderdaad dat het kan zijn dat er veel meer geweld en discriminatie is dan je in de cijfers terug ziet. Anderzijds staan meldingen nog ver af van aangiftes, zaken, verdachten en al helemaal van veroordelingen. Het is bekend dat rechtszaken in casu vaak op niets uit lopen. Dat vermindert de aangiftebereidheid uiteraard. Daarom moet je altijd voorzichtig zijn met uitspraken over ‘toename’ (of afname, natuurlijk), en met uitspraken waarin je vergelijkingen maakt met het verleden. 

De NOS groef even dieper. Vorig jaar maart kwam er een rapport uit over wat er bekend is over daders van LHBTQ-gerelateerd geweld. Dat rapport kwam er na kamervragen van D66’er Vera Bergkamp uit 2020, toen zij kamerlid was (nog geen voorzitter). Bergkamp was eerder voorzitter van het COC, en zit zich al jaren in voor de regenbooggemeenschap.

Dit resulteerde dus in 2024 in een WODC-rapport. Interessant, want er is bar weinig bekend over de plegers van homofoob geweld. Er worden dan ook bijzonder weinig mensen veroordeeld voor zo’n delict, en het vorige rapport (toen van de politie) is al uit 2012. Gezien de media-aandacht en hoe graag politici het regenboogstokpaardje berijden is dat opvallend.

Het is goed om te weten dat voor dit rapport de strafdossiers van 88 daders zijn geanalyseerd. Ik vind het zelf wel grappig dat daarna met percentages wordt gewerkt, oftewel je gaat 88 opfluffen naar 100, waardoor het statistisch allemaal heel indrukwekkend lijkt. Wie ook maar iets van statistiek weet (WODC?) kent zelf de beperkingen van zo’n kleine dataset.

Het vergt wat klik en zoekwerk, maar deze zin uit het rapport is in casu van belang: ‘Een klein deel van de daders (twaalf van de 88) geeft expliciet aan religie te belijden (christelijk, moslim, religie niet bekend).’ We zijn nu dus terug van 88 naar 12, en welke religie deze twaalf aanhangen wordt niet vermeld.

Nog een citaat uit het rapport: ‘In de strafdossiers is het aandeel gelovige daders kleiner dan het percentage gelovigen in Nederland.’ WODC geeft aan dat ze afhankelijk waren van wat er in de verhoren is gezegd, en in niet alle verhoren kwam religie aan bod. Dit zijn nogal wat beperkingen, als je het mij vraagt.

Ik durf te wedden dat jij nu alleen nog denkt aan moslims terwijl je dit leest. Dat snap ik wel, maar realiseer je dus dat het WODC niet uitsplitst naar religie; het gaat hier nog steeds over religie in het algemeen. Ik heb een hekel aan elke religie, en vind het onuitstaanbaar dat je zo onnadenkend kan zijn dat je regenbogers uitscheldt of erger op basis van een vermeende ideeën van een opperwezen.

Mijn doel hier is niet om plegers van anti-LHBT+-geweld vrij te pleiten, in tegendeel. Mijn doel is om te laten zien dat we nagenoeg niets weten over de motieven van daders. Het waren 12 strafdossiers op basis waarvan je uitspraken kan doen, en dan nog. En ik wens uit de grond van mijn hart dat dit onderwerp nou eens een keer serieus wordt genomen.

Daarom haat ik dit soort filmpjes en dit soort JA21’ers die links nog eens de schuld geven. Doorgaans (en in casu ook) krijg je verdachtmakingen op basis van hear say. Aangelengd met opmerkingen over hand-in-hand lopen, iets wat je in Amsterdam überhaupt nauwelijks ziet of zag, dat is in de loop van de jaren echt niet veranderd (n=1, dit zijn mijn observaties als LHBT+’er die twintig jaar in de hoofdstad woont). Omdat het in het verleden namelijk absoluut niet beter was voor regenbogers. 

En eigenlijk kan ik dát niet eens zeggen, vanwege het absurde gebrek aan serieuze cijfers daarover. Maar als er nu al nauwelijks aangifte wordt gedaan en geen straffen worden uitgedeeld, hoe stel je je dan voor hoe het in de jaren ’90 was? Ik kan daar heel kwaad over worden: het is volksverlakkerij. 

Het heeft een ongelooflijk kut neveneffect: de buitenlanders de schuld geven pleit ouderwets wit-vaderlandse homohaat vrij. Het is evident dat dit er is, en JA21 bij monde van Van Berkel, heeft het er op geen enkele manier over.

De NOS zei vrijdag in het 20 uur Journaal op basis van het WODC-rapport dat 50 procent van de daders (44 dus) alleen de Nederlandse nationaliteit heeft. Als je morgen alle ‘migratieachtergronders’ het land uit zou zetten, kan je als regenboger nog steeds uitgescholden en in elkaar geslagen worden. Iets met een balk en een splinter en een oog, of ben ik nu te religieus.

Nogmaals: 88 strafdossiers, uitvergroot naar 18.000.000 Nederlanders, ik weet niet… doe er mee wat je wil. En dat is dus exact wat De Telegraaf doet. Links krijgt de schuld, in een land dat al decennia rechtse regeringen heeft. En de cijfers die er zijn, kwamen er door een kamervraag van een D66’er. Ontploffend-hoofd-emoji.

Dit soort filmpjes van De Telegraaf helpen de zaak geen zier. Dat rapport van Groot Wassink is voor de Basisweg een stok om eindeloos mee te slaan, waar regenbogers geen fluit aan hebben. Roepen dat je niet meer hand-in-hand kan lopen (nooit onderzocht) is opgebakken lucht. Waarom überhaupt een JA21’er (2 van de 45 zetels) voor de camera slepen, en niet de wethouder die er over gaat? Het is zo doorzichtig. Maar ja, het staat natuurlijk gewoon weer op Facebook. Wierd heeft het vast met trots gedeeld.

De woorden ‘Dit is de werkelijke oorzaak’ in de kop van het artikel bij het filmpje is verschrikkelijk. De verslaggever in kwestie (Charlotte Sun) heeft een politiek filmpje gemaakt, en diskwalificeert zichzelf volledig als journalist. 

De Telegraaf is een schande voor de journalistiek.

Wat Blijft-aflevering over schrijver Gerard Reve

Schrijver en dichter Gerard Reve, onbetwist één van de grootste Nederlandse schrijvers van de vorige eeuw, werd in 2018 opgenomen in de Humanistische Canon. Dat was vanwege zijn pleidooi voor vrijheid van (geen) godsdienst, vrijheid van meningsuiting, euthanasie en dat hij als een van de eerste bekende Nederlanders openlijk praatte over zijn homoseksualiteit.

Tegelijkertijd was hij omstreden door zijn racistische en seksistische uitspraken, maar die werden vaak als ‘ironie’ gezien. Zijn racistische grappen waren toen al niet leuk, bijvoorbeeld voor de Surinaamse diaspora in Nederland. Maar toch bleef progressief en intellectueel Nederland Reve eindeloos eren en citeren. Is het niet tijd daar nog eens over na te denken. Wat Blijft van Gerard Reve in 2025?

In ‘Wat Blijft Podcast’ bespreekt Botte Jellema met drie Reve-kenners met verschillende visies op zijn uitingen. Hoe kijken we tegen Reve’s denken? Is de ironie dood? Of kunnen we die juist nu wel gebruiken? 

In deze aflevering komen aan het woord: 
Aleid Truijens, auteur en publicist, o.a. over literatuur in de Volkskrant 
Christiaan Weijts, schrijver, columnist en Reve-liefhebber 
Nynke de Jong, journalist, auteur en podcastmaker (o.a. Alle Geschiedenis Ooit) en fervent boekenlezer. 

Shure SM7B, oplichting via Marktplaats, en hoe Marktplaats daar niets tegen doet

De meest waarschijnlijke oorzaak van dat mij iets verschrikkelijks overkomt, zoals een verkeersongeluk, een hartaanval, financiële problemen, of in voorlopige detentie raak, is dat ik behept ben met een rampzalig groot rechtvaardigheidsgevoel.

Ik ben opgelicht. Via Marktplaats. Ik kocht daar drie tweedehands microfoons (‘Shure SM7B‘) voor een redelijke prijs, maar ik kreeg drie nepproducten. Melding bij Marktplaats haalde niets uit, melding bij het bedrijf achter ‘kopersbescherming’ haalde niets uit, en aangifte bij de politie ook niet. Die eerste twee hebben me heel slecht behandeld, en beschermen de oplichter zelfs. Hoe, vraag je je misschien af.

1. De Microfoons

Ik maak podcasts en radiodocumentaires. Daarvoor interview ik mensen, bijvoorbeeld in mijn studio in Amsterdam. Daar staat een tafel met een vaste microfoonopstelling en een recorder, zodat ik in geval van een interview daar ga zitten, op ‘rec’ druk en me verder kan concentreren op het gesprek.

Het is fijn om daar goede microfoons voor te hebben, zodat ik me ook daar niet druk over hoef te maken. Een enorm populaire microfoon voor precies dit doel is de Shure SM7B. Als iets heel populair is verzet ik me er tegen, maar soms is er een goede reden waarom een cliché een cliché is. Na verschillende keren in andere studio’s met deze microfoons te hebben opgenomen, wilde ik er zelf ook een paar.

Nieuw kosten ze zo’n 400 euro per stuk. Om die reden, én omdat ik voor hergebruik ben, zocht ik een tijdlang op Marktplaats naar tweedehands. In september 2024 zag ik de volgende advertentie daar:

Shure SM7B ongebruikt
Ongeschonden, staan nu twee jaar in onze studio op een vaste plek.
Per stuk 250 euro
Alle drie 700 euro

Aangeboden door ene ‘Jay’ uit Zwolle, met negen vijf-sterrenrecensies op Marktplaats. 250 per microfoon is een redelijk bedrag, en ik kan me voorstellen dat wanneer al twee jaar een paar dozen in de weg staan, dat je ze voor dat bedrag wel van de hand wil doen. Kortom: klonk legitiem. Er was een aantal keer op geboden. Ik stuurde Jay een bericht.

Beste jay,

Op marktplaats zie ik je advertentie voor de SM7B-microfoon. Klopt het dat je er drie hebt? Zijn ze alle drie in dezelfde staat als die op je foto's?

Ik wil ze in dat geval alle drie wel hebben, en wil je er 220 per stuk voor bieden. Ik hoor graag of je akkoord bent.

Met vriendelijke groet,

Bo Jellema
Hi goedemiddag Bo,

Ze zijn inderdaad hele niet niet eens 1 minuut gebruikt allemaal in de zelfde staat omdat er een idee was voor een podcast maar daar nooit werk van is gemaakt voor 220 p/s is goed zullen we dan 660 incl verzenden doen ?

Met vriendelijke groet,

Jay

Ahja, het uiteindelijk gesneuvelde idee voor een podcast, dat klinkt plausibel.

Hoi Jay, dank voor je snelle reactie. Wat mij betreft hebben we een deal. Stuur je een betaalverzoek met kopersbescherming? Ik hoor het graag.
Hi Bo,

Ik snap dat je kopersbescherming wilt hebben alleen heb ik onlangs met kopersbescherming een probleem gehad ik namelijk ook iets met kop gekocht vertelde de koper het niet ontvangen te hebben en heb ik mijn geld en product niet meer ontvangen

ALs je wantrouw heb kijk naar mijn reviews en verificatie.

Mvg,

Jay
Ik begrijp het en ik vertrouw het wel maar doe toch maar de verkopersbescherming. Ik betaal het, komt goed.

Ik maak 693,40 euro over naar Online Payment Platform, 660 euro voor de aankoop, en 33,40 voor de aankoopbescherming die Online Payment Platform verzorgt. Daar straks meer over.

De microfoons arriveren. Er valt mij niets bijzonders op: de dozen zijn misschien wat oud, maar komen overeen met wat ik op de site van Thomann zie. De microfoons zien er goed uit, dus ik ben er blij mee dat ik ze voor zo’n mooi bedrag heb kunnen kopen.

Ik installeer ze aan mijn tafel en sluit ze aan op mijn recorder. Ik moet meteen door met mijn werk, en laat Online Payment Platform weten dat de microfoons in orde zijn. DAT WAS EEN FOUT. Daarmee ging het geld van de stichting naar Jay en was de deal afgerond.

Tot ik er na enige tijd achter kwam dat de microfoons wel erg veel uitgangssignaal hebben voor dit type (ik constateerde 7 dB in LUFS meer). En dat het geluid van deze microfoons me eigenlijk tegenvalt. En er zit ook een rubber ringetje los, wat ik niet verwacht bij een microfoon van Shure.

2. De oplichting ontdekt

Het zal toch niet. Ik keek deze video van gerespecteerd audiotechnicus Julian Krause. Ik googlede over nep SM7B’s. En schroefde mijn exemplaren uit elkaar.

Die eerste is mijn ‘marktplaats’-SM7B. De tweede is mijn echte SM7B (zie verderop in het verhaal).

Toen bekeek ik de serienummers op de drie dozen die ik van ‘Jay’ had gekregen. Die waren alledrie hetzelfde.

Ter referentie, het serienummer van de namaak SM7B’s is 2TK18383928, met datum 2022/11/18.

Deels omdat ik het zelf niet kon geloven, deels om het echt zeker te weten heb ik meteen gebeld met Shure Nederland, waar een vriendelijke mevrouw mij verzekerde dat het onmogelijk is dat meerdere microfoons van hen dezelfde serienummers hebben.

Ik was opgelicht met Shure SM7B microfoons, ten bedrage van 660 euro. Maar ‘gelukkig’ had ik kopersbescherming. Toch?

3. De oplichter

Beste Jay/ Rick,
Begin september kocht ik drie 'SM7B'-microfoons bij je. Helaas is er een probleem: de drie microfoons blijken namaak te zijn. De klank is minder dan ik van de mics ken, dat viel me in eerste plaats op; de drie exemplaren hebben alle de kenmerken die Julian Krause in zijn YT-video aanwijst bij namaak SM7B's; en op de drie dozen staan drie exact dezelfde serienummers. Het is knappe namaak, maar het zijn geen Shure SM7B's, zoals je ze wel aan me hebt aangeboden.
​Ik wil ze graag aan je terug sturen en je vragen het geld terug te storten.
Met vriendelijke groet, Bo​​

Niets. Drie dagen later:

Beste Jay/ Rick,

​Drie dagen geleden stuurde ik je bovenstaand bericht. Marktplaats heeft het vrijdag om 16.25u als Gelezen gemarkeerd. Derhalve heb je tijd genoeg gehad om hier over na te denken, maar heb je er voor gekozen geen antwoord te sturen. Dat vind ik jammer, maar ik wil je nog een kans geven.

​Uiterlijk woensdag 30 oktober wil ik €693,40 (dat is wat ik inclusief kopersbescherming heb betaald) op mijn zakelijke rekeningnummer [...] ten name van [...] ​​van je hebben, en je hebt ook tot dan om mij een adres te geven waar ik de drie microfoons naar toe kan sturen. Ik zal dat na betaling zo snel mogelijk in orde maken.

​Mocht je er voor kiezen dat niet te doen, dan wil ik dat je weet dat ik in contact sta met Shure, Marktplaats, Online Payment Platform (die kopersbescherming regelen), dat ik aangifte kan doen van oplichting bij de politie, dat ik de andere kopers die 'microfoon' bij je hebben gekocht volgens je credentials ga benaderen, en dat ik alle podcasters van Nederland kan waarschuwing voor de oplichting, omdat ik goed ingevoerd ben in het wereldje en een goed beluisterde podcast heb waar ik er zeker over kan vertellen. 

En dat opgelicht worden voor zevenhonderd euro voor mij een fantastische stimulans is, om je in de toekomst waar je ook zal proberen deze microfoons te slijten, je te rapporteren.

​Ik hoop dat dit niet nodig is.

​Met vriendelijke groet,
Bo​​​​

Inmiddels moet ik een beetje lachen om de laatste alinea. Want boy, wist ik veel dat je als oplichter op Marktplaats volledig je gang kan gaan…

4. Melding bij Marktplaats

Ging vlot. Maar ze wezen meteen naar de politie en naar Online Payment Platform. Okay, kom ik zo op, maar Marktplaats mijn positieve beoordeling van Jay dan in ieder geval verwijderen?

Goedemorgen, je spreekt met […] van Marktplaats! Fijn dat je contact opneemt. Waar kan ik je mee helpen?

Goedemorgen. Ik ben onlangs opgelicht door een adverteerder op MP. Ik wil mijn ‘ervaring’ met deze persoon verwijderd hebben. Kunt u dat regelen?

Wat vervelend om te horen. Als ik het goed begrijp wil je de beoordeling verwijderen. Klopt dat?

Ja dat klopt

Dit kan alleen verwijderd worden als beide partijen akkoord geven om dit te verwijderen. Hiervan moeten wij een screenshot met bewijs van ontvangen. Heb je verder nog vragen?

Daar gaat de oplichter natuurlijk nooit mee akkoord. Wat een rare regel is dat?

Dat is het proces binnen Marktplaats. Heb je verder nog vragen?

Daarmee maakt u het oplichters wel heel erg makkelijk. Sorry hoor, nee, ik ga daar niet mee akkoord

Dat kan, maar zoals eerder aangegeven is dit het proces. Als wij geen screenshot ontvangen met toestemming van beide partijen dan kan de beoordeling niet verwijderd worden. Heb je verder nog andere vragen?

Ja, ik wil graag een gesprek hierover met uw leidinggevende. Niet over u, wil ik benadrukken. Ik ervaar dit namelijk als extreem oneerlijk.

Dat is niet mogelijk. Heb je verder nog andere vragen?

Pardon?

Indien je geen andere vragen hebt sluit ik de chat

Is uw leidinggevende niet in staat gesprekken te voeren?

Nee, dat klopt

Het klopt dat uw leidinggevende niet in staat is gesprekken te voeren?

Ja, dat klopt

Merkwaardig. Mijn volgende vraag is of u het eerlijk vindt dat mijn positieve waardering voor iemand die mij heeft opgelicht niet kan worden verwijderd.

Zoals besproken wil je de beoordeling verwijderen. Dit kan alleen verwijderd worden als beide partijen akkoord geven om dit te verwijderen. Hiervan moeten wij een screenshot met bewijs van ontvangen. Ik verneem dat je geen andere vragen hebt waarmee ik je kan helpen, daarom sluit ik de chat. Fijne dag! Bedankt voor het chatten met ons. 

Voordat je vertrekt, zou ik je graag een kleine gunst willen vragen. Zou je ons willen beoordelen?

Verder geen vragen. Nog altijd heeft ‘Jay’ een vijf-sterrenbeoordeling van mij op Marktplaats.

5. Online Payment Platform

Gelukkig had ik kopersbescherming, en ik was koper dus ik had bescherming. Dat is geregeld via ‘We verwerken miljarden in transacties voor deze industry leaders’ Online Payment Platform.

Als je eenmaal hebt aangegeven dat je alles in orde hebt ontvangen (zie 1.), dan kan je daar de boom in. Ik stond afgezien van de chat op Marktplaats, niet rechtstreeks in contact met ‘Jay’. Ik had geen enkel gegeven van hem (er was een verzendadres zichtbaar bij track and trace maar dat is een wat onwaarschijnlijk adres in Zwolle). OPP heeft al deze gegevens wel, waaronder het bankrekeningnummer.

Als ik het bankrekeningnummer weet, dan is er een ‘Procedure NAW-gegevens Begunstigde bij niet-bancaire Fraude’ waarmee je je geld terug kan vragen bij online oplichting. Dat wilde ik natuurlijk graag. OPP geeft die gegevens, noch het bankrekeningnummer, niet.

Ook niet toen ik ze in ’ticket’ nummer 12 vertelde: luister, deze gast licht mensen op, aan zijn beoordelingen te zien zeker nog negen anderen naast mij, hij heeft de mics naar mijn huisadres gestuurd dus hij heeft mijn naam en mijn adres. Mag ik zijn bankrekeningnummer, wat zou ik daar zelf mee kunnen behalve nog meer geld naar toe over maken? Hoezo privacy? Wtf, oh, ik werd zo kwaad, ze deden HE LE MAAL NIKS.

Oh ja, het zal juridisch allemaal dichtgetimmerd zijn, maar onder de streep beschermt Online Payment Platform oplichters. Ik heb ze 33,40 betaald en dat was voor hen weer een mooie transactie bij een industry leader. Hufters.

6. Politie

Kijk, de Nederlandse politie valt veel te verwijten, maar één ding niet en dat is het persooneelstekort, dat overal maar zeker bij hen aan de hand is. Ik heb aangifte gedaan, maar kreeg na enige tijd een melding dat het is opgenomen in de database, en als het aan andere aangiftes kan worden gekoppeld, dan is dat waardevol, maar ze rukken voor €700 niet met gillende sirenes uit.

Dat vind ik natuurlijk spijtig, maar ik heb er wel begrip voor. Het zou derhalve fijn zijn als Marktplaats en OPP er voor konden zorgen dat dit soort shit niet ontstaat en de politie niet tienduizenden aangiftes per jaar over online oplichting te verwerken krijgt, door laksheid van MP en OPP. “Heel vervelend” schrijven ze steeds, tot gillende ergernis van mij: they are crying all the way to the bank.

7. En nu?

Ja, niks. Ik schrijf dit bericht met twee redenen: ik hoop dat mensen die op zoek zijn naar tweedehands Shure SM7B-microfoons dit lezen en zich realiseren dat klootzakken zoals ‘Jay’ nepperts bij AliExpress kopen voor nog geen 90 euro, hoog optassen in een garage ergens, en ze daarna op Marktplaats aanbieden voor een veelvoud van dat bedrag.

Makkelijker binnenlopen kan niet: Marktplaats vindt het allemaal prima, aan kopersbescherming heb je heel weinig als je niet Sherlock Holmes bent, en de politie is overbelast.

Drie tips:
1. Voordat je op ‘ok’ klikt bij Kopersbescherming, inspecteer wat je hebt gekocht excessief grondig!
2. Wees zeer, zeer voorzichtig met het geven van sterrenbeoordelingen, want je komt er nooit meer vanaf (en ze betekenen dus ook minder dan je denkt)!
3. Als iets exact zo mooi is dat het waar kan zijn, check dan nog steeds serienummers, zeker bij SM7B’s.

Bonustip: VERBIED AliExpress.

Ik ben dus onwijs boos en gefrustreerd – mijn rechtvaardigheidsgevoel gaat overal – en weet er nog steeds geen raad mee. Ik hoop dat Jay heel vaak in legoblokjes stapt.

Een paar maanden later zag ik op de site van Thomann twee ‘B-stock’ Shure SM7B’s staan, en die heb ik toen maar gekocht. Toch een beetje hergebruik, voor een paar centen minder dan nieuw, en die waren prima in orde (dubbel gecheckt, want de nepperds zijn erg goed nagemaakt).

De drie microfoons heb ik voor een fractie van de aanschafprijs van de hand gedaan, via Marktplaats, met de eerlijke en nadrukkelijke vermelding dat het namaak betreft. Ik vergeef dit Online Payment Platform en Marktplaats NOOIT MEER.

Ik houd me aanbevolen voor tips hoe om te gaan met een groot rechtvaardigheidsgevoel in deze tijd.

Ik schreef een paar theaterliedjes

Dit jaar bestaat mijn eigen podcast Eeuw van de Amateur tien jaar. Begin februari ’25 vierden we dat alvast, met een optreden in het Amsterdamse theater De Kleine Komedie. Dat werd georganiseerd door Podcast & Chill, waar we vaker mee hebben samengewerkt.

We (Ype en ik) wilden daar graag iets bijzonders van maken. Lang verhaal kort: Ype schreef vijf liedteksten, en ik maakte daar muziek bij. Die hebben we op het podium gespeeld, en we hebben ze ook in de studio opgenomen. Ze staan nu op Spotify!

Het was heel leuk om deze liedjes te maken. Ik schrijf vaker muziek, die Ype soms gebruikt om teksten bij te maken voor onze popband Popdorian. Daarvoor werken we nu aan een heus nieuw album, dat als het goed is later dit jaar verschijnt.

We kregen zulke leuke reacties op onze show.

Deze vijf liedjes hebben wat context nodig. Dat was het theaterprogramma, maar dat is niet recent opnieuw geboekt, dus vertellen we het in een podcastaflevering. Daar zitten de liedjes ook in. Hier kan je laten weten wat je er van vindt. Veel plezier!

Korte aflevering Wat Blijft over Tonke Dragt

In de speciale eindejaarsaflevering 2024 blikken we terug op bijzondere mensen die het afgelopen jaar overleden. Botte Jellema praat met boekrecensent Annemarie Terhell over jeugdboekenschrijver Tonke Dragt die op 12 juli 2024 overleed. 

Ze schreef negen dikke jeugdromans, en vele verhalenbundels. Er zijn zeker meer dan drie miljoen van haar boeken verkocht, zo vertelt uitgever Leopold. Al weten ze het getal niet precies, omdat ze de cijfers van zestig jaar geleden niet meer hebben. 

Tonke Dragt, in 2005

Haar meest succesvolle boek is zonder twijfel het ridderverhaal De brief voor de koning. Tonke Dragt schrijft dat in 1962. Bijna elk jaar komt er een nieuwe druk: dit jaar verscheen de 67e.

Tonke Dragt wint veel prijzen, zoals de Nienke van Hichtum-prijs, de Staatsprijs voor kinder- en jeugdliteratuur, een oeuvreprijs die we nu kennen als de Theo Thijssen-prijs, en de Vlag&Wimpel, nu de Griffels. En ze wordt Ridder … in de Orde van de Nederlandse Leeuw.

Ze werd geboren in Batavia in Indië, nu Jakarta in Indonesië. Ze belandde in de Tweede Wereldoorlog in een Japans kamp, wat zij en haar familie overleefden. Ze vertrokken naar Nederland, en hier werd Tonke Dragt tekenleraar. In het kamp begon ze met fantaseren, wat voor haar een toevlucht was uit de ellende.

‘Sprookjes zijn het leven zelf’, zegt Tonke Dragt in het boek ‘ABC Dragt’ van Annemarie Terhell en Joukje Akveld. ‘Sprookjes zijn geen onzin. Ze zijn heel erg echt gebeurd. Eigenlijk is alles wat je kunt verzinnen waar, omdat het uit jezelf is voortgekomen. De wereld is echt veel wijder dan hij op het eerste gezicht lijkt. En als hij niet zo blijkt te zijn, zoals ik dat in het kamp heel sterk heb ervaren, dan maak je hem toch zo, daarvoor heb je toch hersens gekregen?’

De korte biografische documentaire over Tonke Dragt is een van de drie verhalen die je kan horen in de eindejaarsaflevering van Wat Blijft, gemaakt voor HUMAN en NPO Radio 1.

Wierd Duk is een schande voor de journalistiek. Ik wil geen wereld waarin je maar gewoon weg komt met het verspreiden van leugens en nepnieuws

Onlangs was het twee jaar geleden dat er mij iets overkwam, waar ik meer mee bezig ben geweest dan ik leuk vind. Ik heb er heel lang over nagedacht of ik er meer over zou zeggen dan ik hier al deed. In eerste instantie vond ik namelijk het sop de kool niet waard. Maar er zat me iets dwars waardoor ik er aan bleef denken, en dat intrigeerde me. Het incident is onbelangrijk, maar de gevolgen waren van dien aard, en ook zo verbazingwekkend, dat ik gewoon wil vertellen hoe het zit.

En dit is niet leuk, maar ‘I told you so’. Wat ik zei was: Wierd Duk is een volksmenner, nepnieuwsverspreider en een schande voor de journalistiek. Dat twitterde ik, op 18 november 2022. Die tweet haalde het Genootschap van Hoofdredacteuren en belandde in De Telegraaf. En daarmee werd alles wat ik over Wierd Duk zei nog maar eens bevestigd. Wat ze aan de Basisweg misschien niet leuk vinden, maar ze hebben er zelf een shitshow van gemaakt. In deze blogpost vertel ik je exact hoe het zit.

Mijn tweet was een reply in een discussie met twee andere twitteraars. De directe aanleiding om dat toen te zeggen was dat Wierd Duk bij BNR had gelogen over zijn werk over de oorlog in Oekraïne. Hij zei dat hij zich nauwelijks met MH17 had bemoeid, terwijl hij er legio stukken over heeft geschreven; hij ontkende dat hij complotdenker Karel van Wolferen er over had geïnterviewd, wat wel zo is; en dat hij geen complottheoriën over MH17 de wereld in heeft gegooid, wat wel hij wel heeft gedaan.

Ik zal zo het bewijs hiervoor leveren.

Toen ik op 18 november 2022 iemand op twitter antwoordde dat ik Wierd Duk een volksmenner, nepnieuwsverspreider en een schande voor de journalistiek vind, bereikte dat Duk razendsnel. Binnen twaalf minuten was er een screenshot van gemaakt en had Duk dat getwitterd met de woorden ‘Journalist bij de NPO’.

Daarna volgde een serie ontluisterende gebeurtenissen. Ik kon daar lange tijd weinig over zeggen, maar na twee jaar moet ik constateren dat ik het zó onrechtvaardig en gemeen vind, dat ik niet anders kan dan het vast te leggen. Bovendien gaat Duk gewoon door met volksmennen en nepnieuwsverspreiden.

Wierd Duk, Paul Jansen en De Telegraaf hebben zich buitengewoon onbehoorlijk gedragen, en hebben de regels van de journalistiek getart. Ik leg uit waarom.

Hoeveel Wierd Duk over MH17 heeft geschreven, en hoeveel nepnieuws hij daarmee verspreidde

De directe aanleiding voor mijn tweet van destijds is dat Wierd Duk op 8 april 2022 zat te liegen bij Wilfred Genee op BNR Radio, een leugen waarop hij direct al werd gewezen door medetafelgast Olaf Koens. Je kan de feiten hieronder lezen en checken, de samenvatting is: Wierd Duk heeft complotdenkers over MH17 ruim baan gegeven, heeft mensen aan het woord gelaten die onzin verspreiden en heeft dat niet weersproken, ook niet toen dat er wel toe deed. Daarna ontkende Duk dit alles bij BNR.

De indirecte aanleiding voor deze tweet was dat dit niet de eerste keer is dat ik Duk opmerkelijke uitspraken zag doen of twitteren. Dat begon bij mij toen hij in 2016 in een smoezelige kelder op een bijeenkomst van FvD een uur lang Thierry Baudet gelijk aan het geven was. Hij zei daar voor een journalist heel vreemde dingen. Dat ging trouwens ook over Oekraïne, maar dat terzijde. Duks vreemde interviews heb ik altijd onthouden, net als Olaf Koens deed.

>>> Klik hier voor alle feiten.

Vrijdag 8 april 2022, BNR

Het begint met BNR Friday Move van vrijdag 8 april 2022, met presentator Wilfred Genee, co-host en verslaggever Wierd Duk en buitenlandcorrespondent Olaf Koens. 

Rusland is zo’n zes weken eerder Oekraïne binnen gevallen. Duk is oud correspondent in Rusland, waar hij van 1992 tot 2001 woonde. Olaf Koens is verslaggever, en woonde vanaf 2007 in Rusland. 

Duk zegt op minuut zes https://www.youtube.com/watch?v=Y-8QyPNyumk dat hij heel lang heeft gedacht dat er met Poetin viel te praten, want hij stabiliseerde en er kwam een middenklasse op. Daarna is hij wat onduidelijk over een vraag die hij aan Koens stelt, of er inmiddels een vergelijking kan worden gemaakt met de jaren ’30 in Duitsland. 

Koens antwoordt dat in ieder geval veel mensen te lang in het verhaal (dat je moet Poetin kon praten) mee zijn gegaan, en voegt daar aan toe ‘dat geldt in zekere zin ook voor jou [Duk]’. 

Duk lacht daar om. Koens vervolgt: ‘Dat is wel waar. Er zijn weinig mensen in Nederland geweest, Wierd, die zo complottheoriën rond MH17 de ether in hebben geslingerd als jij.’

Duk: ‘Geen enkele, sorry hoor, hier vergis je je echt in. Ik heb me met MH17 nauwelijks bemoeid zelfs…’

Koens: ‘Je hebt je daar heel veel mee bemoeid, je hebt er heel veel stukken over geschreven.’

Duk: ‘Dat is niet zo.’

Koens: ‘Al die interviews. Met meneer van Wolferen, Billy Six, met anderen. Dat kan ik me heel goed herinneren.’

Duk: ‘Nee, dat is echt flauwekul, Olaf. Ik heb inderdaad Karel van Wolferen geïnterviewd ooit, en dat ging volgens mij niet eens over MH17.’

Koens: ‘Dat ging ook over MH17’.

Dan vallen de drie spekers elkaar in de rede.

Duk: ‘Over MH17 heb ik geen complottheoriën de wereld in gegooid, zeker niet.’

Koens: ‘Dat moet je maar eens aan jezelf vragen als je in de spiegel kijkt, ik kan het me nog heel goed herinneren.’

Duk: ‘Nou hierin verschillen wij dus, Olaf is vooral activistisch. En ik ben meer van de verschillende partijen aan het woord laten.’

Genee: ‘Het is wel raar dat jij je dat niet kan herinneren.’

Duk: ‘Nee wacht even, Wilfred, ik héb Karel van Wolferen geïnterviewd. Ik héb Billy Six geïnterviewd, een journalist, althans dat was hij destijds. Die over de hele toedracht tot een andere conclusie was gekomen.’

Genee: ‘Onderschreef jij die?’

Duk: ‘Nee natuurlijk niet. Ik liet hem gewoon aan het woord. En ik vind dat mensen die onderzoek doen, en die ergens interessante conclusies trekken, dat je die aan het woord moet kunnen laten en kritisch moet kunnen bevragen. Nou dat heb ik ook gedaan. En verder heb ik me van MH17 verre gehouden. Bewust ook. Omdat ik begreep hoezeer dat een wond was in de Nederlandse samenleving. En ik niet die uitkomsten van dat onderzoeksrapport ter discussie wil stellen.’

Genee: ‘Duidelijk dat jullie het anders beleven. Je wilt er geen Hitler-Duitsland van maken, maar de extremiteit, hoe groot is die?’

Koens: ‘Die is groot, hartstikke groot. Ik denk dat dat op een gegeven moment ook weer terugvalt. Kijk, een oorlog van Rusland tegen Oekraïne, dat is uiteindelijk, ook in de belevingswereld van de gemiddelde Rus ondenkbaar. Zelfs de headlines ‘Moskou bombardeert Kiëv’, een paar weken geleden. Als je dat aan een willekeurige Rus… ook al heeft hij in de afgelopen dertig jaar alleen maar Kremlin-propaganda gelezen, of de stukken van Wierd via Google Translate, dan kan je alsnog…

Duk: ‘Dit is echt bizar jongen, wat je nu doet. Moet je gewoon niet doen.’

Koens: ‘Het is echt zo. Jij hebt, en dat kan ik me herinneren…’

Duk: ‘Nee het is niet zo, je hebt het over twee stukken…’

Genee valt ze in de rede. ‘Jullie zitten welles nietes te doen, dat is heel opmerkelijk.’

Koens: ‘Nee, dat is het niet, ik kan het me dondersgoed herinneren.’

Genee: ‘Nou goed, daar verschillen jullie van mening over.’

Duk twittert na afloop 

1. Hier is het verhaal met die rare Billy Six (nu ik het teruglees lijkt het wel een jongensboek): 
2. Het interview uit 2015 met Van Wolferen (heel interessant, nu ik het teruglees):
3. En een derde – kritisch – verhaal over Bellingcat, dat ik in andere Nederlandse media destijds niet aantrof:

Dit is een onvolledige weergave. 

Karel van Wolferen

Wierd Duk interviewde Van Wolferen minstens drie keer. 

In 2015 voor TPO https://tpo.nl/2015/05/29/karel-van-wolferen-poetin-ontpopt-zich-steeds-meer-als-een-staatsman/

Hierin gaat het over MH17. Ik zeg het niet snel, maar het is een vrij onleesbaar stuk. Het gaat over een dozijn wereldcomplotten, en Duk heeft het allemaal kritiekloos opgeschreven. Er staat geen enkele kritische kanttekening in.

In een artikel op TPO van een maand later schrijft Duk wederom over MH17. https://tpo.nl/2015/06/08/bellingcat-deels-ontmaskerd-der-spiegel-schrijft-mea-culpa/

In 2016 voor de camera’s van Café Weltschmertz https://www.youtube.com/watch?v=8_fR7sHchGU, toen was Duk nog politiek commentator bij het AD. 

De titel van dit filmpje is ‘Over de integriteit van het MH17 rapport; Wierd Duk met Karel van Wolferen’

In het interview gaat het uitgebreid over MH17. 

Ik heb er twintig minuten van gekeken. Het is helder dat Duk zich niet heeft verdiept in het toen verse onderzoeksrapport van het JIT over MH17. Hij is niet in staat om Van Wolferen van weerwoord te dienen, en stelt hem daardoor ook geen kritische vragen. Van Wolferen kan zijn complottheoriën vrij verkondigen. 

Wierd Duk’s interview met hem verschijnt op 1 november 2020 in De Telegraaf
https://www.telegraaf.nl/nieuws/1098259508/de-loop-van-de-geschiedenis-is-bepaald-door-complotten

Er staat geen enkele kritische vraag van Duk in. Duk vraagt hem wat hij er van vindt dat de UvA afstand heeft genomen van de standpunten van Van Wolferen, en Duk vraagt of hij betaald wordt vanuit Rusland. Dat zijn geen inhoudelijk kritische vragen. De standpunten die Van Wolferen inneemt worden niet door Duk weerlegd, ook niet redactioneel.

Dit artikel gaat niet over MH17. Dat is opmerkelijk omdat MH17 een van de belangrijkste dossiers is in onze recente geschiedenis, en Van Wolferen er aanhoudend onzin over verspreid. Voor de camera’s van Café Weltschmertz vertelt hij regelmatig verhalen die aantoonbaar onjuist zijn https://www.nrc.nl/nieuws/2019/12/20/cafe-weltschmerz-geen-complottheorie-maar-systeemkritiek-a3984555 zo schrijft NRC op. Van Wolferen richtte ‘Gezond Verstand’ op, en verspreide zijn complotten in een gelijknamig blad, waar hij in september 2020 een miljoen exemplaren van door Nederland liet verspreiden. Het is onmogelijk dat Duk dit op 1 november 2020 niet wist.

Billy Six

In 2016 publiceert Duk een artikel met Billy Six op TPO https://tpo.nl/2016/05/08/de-echte-kuifje-hoe-onderzoeksjournalist-billy-six-probeert-de-toedracht-rond-mh17-te-achterhalen/

Ook hierin gaat het uitgebreid over MH17. De titel van het stuk is ‘De échte Kuifje – Hoe onderzoeksjournalist Billy Six probeert de toedracht rond MH17 te achterhalen’

Olaf Koens had gelijk. Wierd Duks ontkenning is op video vastgelegd: hij liegt. Hij heeft wel uitgebreid over MH17 geschreven, en hij heeft wel complottheoriën de wereld in gegooid. Dat staat zwart op wit.

De stukken zijn journalistiek broddelwerk. Ik vind dat ik dat oordeel wel kan vellen, na twintig jaar in de journalistiek. Dat is geen persoonlijke aanval, dat is prutswerk prutswerk noemen als ik prutswerk zie. In dit geval vind ik het nog verder gaan dan dat, omdat hij Ruslandpropaganda aan het verspreiden is. Leugens en nepnieuws.

Daarom noem ik Wierd Duk een nepnieuwsverspreider, een volksmenner en een schande voor de journalistiek. 

Hoe Wierd Duk reageert als je hem confronteert met zijn volksmennerij en zijn verspreiding van nepnieuws

Het was nooit mijn bedoeling om me met Wierd Duk te bemoeien, al zag en zie ik hem wel als een van de redenen dat zoveel mensen in onzin geloven. En dat dit niet zonder gevolgen is, zien we dagelijks in het nieuws. Nee ik geef geen voorbeelden, die kan je heus zelf bedenken. Ik kan gewoon echt niet tegen journalistiek prutswerk icm veel bereik. En dat is precies waardoor Wierd Duk toch op mijn radar kwam, zeker toen ik twitter nog gebruikte.

Die tweet die ik in november ’22 stuurde was dus een antwoord in een discussie met twee anderen. Een discussie waarvan het zeer onwaarschijnlijk was dat buiten die drie iemand die zou zien. Maar binnen twaalf minuten stond er een screenshot van mijn tweet op Duks twitter, met de woorden ‘Journalist bij de NPO’. Eerst over dat laatste.

Ik ben freelancer sinds 2009, en ik werk voor verschillende publieke omroepen. In november 2022 werkte ik een paar dagen in de week als redacteur bij twee programma’s van de NOS. Dat was dus ook freelance, tijdelijk en deeltijd. En de NOS is niet de NPO. Maar soit, je kan me ‘journalist bij de NPO’ noemen, al vind ik dat wat een leap.

Of het fair is om mijn opdrachtgever er bij te betrekken? Wacht maar, dit was nog niets.

Het kostte me een half uur om er achter te komen dat Duk dit had gepost – ik werd immers niet getagd, dus dan moet je dat maar net zien. Wat ik wel zag was dat er allemaal vreemde reacties kwamen op mijn diep in twitter verstopte reply. Dan ga je kijken.

Daarna deed ik iets waar ik nog steeds achter sta, maar wat me absoluut niet heeft geholpen.

Ik zocht het telefoonnummer van Wierd Duk op in het systeem van de NOS (vind je dat vreemd? Duk zelf haalde mijn opdrachtgever er bij he), en belde hem op. Het was een kort gesprek, waarin ik hem verzocht de tweet te verwijderen, dan zou ik dat ook met de mijne doen, want het sop was de kool niet waard.

Het kwam hem op dat moment niet uit om te bellen, hij had geen tijd. Ik hoorde een wat spottend lachje, en mijn vraag of ik dan later terug kon bellen werd afwijzend beantwoord. We beëindigden het gesprek. Ik vond het nogal teleurstellend, maar er was geen onvertogen woord gevallen.

Ondertussen ‘ontplofte’ mijn twitter. In een poging de zaak te kalmeren, tweette ik dat ik had geprobeerd om het te bespreken met Duk, maar dat dit was mislukt. Nog geen twintig minuten later postte Duk een tweede tweet, met een screenshot van mijn tweet over het telefoontje, en een tekst in de trant van ‘wat gaat er dan om in je hoofd’ – alsof mij iets mankeert.

Ik had hem dus beter niet kunnen bellen, dat is duidelijk. Maar ik blijf er bij dat als er iets aan de hand is, je het beste iemand meteen even kan spreken. Dat is niet iets wat ik zelf nu even verzin, dat is staande praktijk in de journalistiek. En ik durf ook wel te zeggen dat het een tip is als je escalatie wil voorkomen. Alleen gebruiken sommigen dat dus kennelijk juist als escalatie.

Want escaleren deed Wierd Duk

Het duurde niet lang voordat ik de radiochef en kort daarop ook de hoofdredacteur van de NOS aan de lijn had. Ze wilde mijn kant van het verhaal weten (zie je, je belt even met mensen). Want kennelijk was Duk met een verhaal naar zijn toenmalige hoofdredacteur van De Telegraaf gestapt, Paul Jansen. En die had een versie van dit verhaal meegenomen naar het Genootschap van Hoofdredacteuren. Dat had de NOS in een lastige positie gebracht, want De Telegraaf heeft het al nooit zo op de NOS, en de NOS wil een neutrale partij blijven.

Ik begreep er weinig van, maar inmiddels ging het natuurlijk allang niet meer over de volksmennerij, nepnieuwsverspreiding en schande voor de journalistiek die Wierd Duk is. Waar ik naar zat te kijken was een langzaam treinongeluk dat eigenhandig was gearrangeerd door Duk zelf. Er werd mij verteld dat Paul Jansen overwoog om er in zijn column in De Telegraaf over te schrijven.

Waar dan over? Over hoe zijn ‘journalist’ volksmenner is, nepnieuws verspreidt, een schande voor de journalistiek is, en daarmee geconfronteerd bij BNR er keihard over liegt, of bij mij gaat lopen stampen, schreeuwen en de zaak buiten elke proportie opblaast? Nee: het zou een stuk worden over hoe Wierd Duk slachtoffer is van bedreigingen, en dat tweets als de mijne dit in de hand werken.

Paul Jansen, nu correspondent in de VS voor De Telegraaf, heeft die column daadwerkelijk geschreven. Het is bespottelijk, en schandalig. Hij noemt mij ‘ene Botte Jellema’ – mijn belang aan de ene kant dus relativerend tot nihil (prima), en aan de andere kant van mij een bedreiging voor zijn mensen makend. Ja, wat is het nou, Paul Jansen? Had je me niet even kunnen bellen?

En over dat ‘bedreigen’… ik probeer echt in te zien of ik daar nou fout zit met die tweet. Maar ik kom daar niet op uit, want ik roep niet op tot geweld, tot een boycot of tot wat dan ook. Paul Jansen plaatst het in de categorie ‘haat’, maar dat is het niet.

Het is een oordeel over Duks manier van werken, zijn professionaliteit en zijn leugens. Dat is alles. Bovendien plaatste ik die tweet niet op mijn tijdlijn, maar was het een reply, diep verstopt in een onbelangwekkende discussie, die door nagenoeg niemand werd gelezen, en al helemaal niet door mensen die Duk iets willen aandoen. Hij was zelf degene die de tweet groot maakte.

Hier is de column van Paul Jansen van 26 november 2022 (€), waarin mijn tweet gelijk wordt gesteld aan het ‘rioolratten’-filmpje van FvD-kamerlid Gideon van Meijeren.

Het beschimpen van journalisten wordt mede aangewakkerd door bepaalde politici. Het Genootschap van Hoofdredacteuren sprak zich dan ook uit tegen het ’rioolratten’ filmpje van FvD-Kamerlid Gideon van Meijeren, waarin hij een SBS-journaliste aanpakt. ’De manier waarop een Kamerlid hier de journalistieke beroepsgroep beledigt en intimideert willen wij niet accepteren als normale omgangsvorm’, aldus voorzitter Corine de Vries.

Maar als het genootschap de FvD-actie buitensporig vindt, hoe zit het dan met beledigingen en verdachtmakingen van journalisten door andere journalisten? Ik doel in het bijzonder op de haat richting onze verslaggever Wierd Duk, die in de Volkskrant en NRC als radicaal- en extreemrechts wordt weggezet. Ook noemde ene Botte Jellema, een freelance journalist die werkt voor de NPO, Duk recent op Twitter ’een nepnieuwsverspreider, een volksmenner en een schande voor de journalistiek’.‘ – Paul Jansen, 26 november in zijn column in De Telegraaf

Ondertussen was ík degene die werd bedreigd, door de op mij afgestuurde volgers van Wierd Duk

Het gevolg op Twitter was een schier eindeloze stroom aan genadeloze haat en beledigingen in mijn richting. Vooral toen de volgers van Duk, zogenaamde strijder voor het vrije woord, het regenboogje in mijn profieltekst hadden ontdekt. De homohaat was extreem persoonlijk en ongelooflijk hard. Ik kreeg het er echt koud van.

‘Ga je ook achter jonge jongetjes aan?’
‘Onderbouw je je tweet of ben je een echte NOSert?’
‘Heb je je billenmaatje […] al eens gekont?’
‘.. vast ook een vieze pedo’
‘Jij houdt toch van bobbels in de broek?’
‘Ben jij een van de slachtoffers van […] die het stiekem toch lekker vond?’
‘Onder het rokje, onder het rokje #jiskefet’
‘Tuurlijk vind deze viespeuk dit normaal, anders werk je niet als hoernalist bij de NPO’
‘Friemel jij ook aan kleine jongens’
‘de kontslet’
‘Het is maar goed dat je geen kinderprogramma’s maakt’
‘Hoernalistje’
‘Zou je een relnicht zijn?’

Dit is slechts een selectie. Wierd Duk greep hier niet op in, terwijl ik vrij zeker weet dat hij het heeft gelezen. Op sommige reacties ging hij namelijk wel in. Zoals met:

Het jankerige narcisme ook van die types. Ze schelden en tieren en razen tegen en over je. Werkelijk álles permitteren zij zich. Dan zeg je er iets over en dan voelen zij zich ‘geïntimideerd’. 

Ik jankte niet. Ik had het niet over mezelf. Ik schold niet. Ik tierde niet. Ik raasde niet. En: ik loog niet.

Dus wat hebben we. Ik had kritiek op Duk, waarin ik gelijk had, in een tweet die diep verborgen was en door bijna niemand was gelezen, ware het niet dat Duk die tweet zelf etaleerde. Daarna stapte hij naar zijn hoofdredacteur, die naar mijn opdrachtgever stapte en die in verlegenheid bracht (ik verwijt de NOS in dezen niets, zij kunnen zich niet associeren met zo’n tweet, en het geeft geen pas om als De Telegraaf dat wel te doen). Met als motivatie: Duk wordt bedreigd, en dat zou komen door tweets als die van mij.

Waarna ík word bedreigd, uitgescholden, vernederd en gediscrimineerd, én mijn opdrachtgever wordt benaderd.

Laat ik dan maar even heel expliciet zeggen dat ik niet wil dat Duk iets wordt aangedaan. Ik vind niet dat mijn tweet impliceert dat ik dat wel wil. Maar stel dat je vindt dat die dat wel impliceert, waarom zet je dit door niemand gelezen bericht prominent in je tijdlijn? Waarvan je weet dat die ook door je haters wordt gelezen? Dan rapporteer je toch?

Mag ik ook even zeggen dat – en lees de reacties rustig nog een keer – ik ook niet wil dat míj iets wordt aangedaan? En dat hij, of De Telegraaf, best iets had kunnen zeggen over de homohaat? En over de leugens van Wierd Duk, als ze toch bezig zijn.

Wat er daarna gebeurde?

Niet zoveel. Ik schreef een wat cryptische versie van dit verhaal op mijn site, toen ik in april ’23 twitter verliet. Dat werd een artikeltje op Villamedia. Peter Breedveld van Frontaal Naakt zag dat, en reconstrueerde bijzonder accuraat wat er was gebeurd. Sorry dat ik er toen nog niets over kon zeggen, Peter.

Sander Schimmelpenninck maakte een tv-serie met de verrotting van socials als onderwerp, en vroeg of ik dit verhaal wilde vertellen. Maar ik werkte nog voor de NOS op dat moment, en dat leek me niet zo handig.

En: het vrat aan me. Dat Wierd Duk en De Telegraaf wegkomen met dit soort bullshit. Onlangs was de oorspronkelijke tweet twee jaar oud, en ik werk al een tijdje niet meer voor de NOS. Die ambitie heb ik ook niet meer. Er is voor mij iets veranderd, na de verkiezingsuitslagen in Nederland en in de VS, na de krankzinnige propaganda uit Israël bij de rellen in mijn stad, nadat Wierd Duk daarover op tv uitspraken deed die om begrijpelijke redenen schadelijk worden genoemd, en wederom iemand voor de bus gooide. Weer bij Wilfred Genee trouwens.

Ik wil geen wereld waarin je maar gewoon weg komt met het verspreiden van leugens en nepnieuws. Ik wil dat mensen van journalisten afblijven. Ik wil niet zo worden behandeld, persoonlijk en zakelijk; ik ben twintig jaar journalist en vind het van de ratten hoe De Telegraaf en Wierd Duk met mij zijn omgegaan. En er mee weg komen.

Ik heb een heel sterk rechtvaardigheidsgevoel. En daarom schrijf ik nu dit artikel.

Wierd Duk is een volksmenner, nepnieuwsverspreider en een schande voor de journalistiek. En De Telegraaf trouwens ook.

Wat Blijft-aflevering over primatenonderzoeker Frans de Waal

Botte Jellema volgt het spoor terug van Nederlands-Amerikaanse primatoloog Frans de Waal. De Waal was internationaal geprezen, een pionier op het gebied van gedragswetenschappen, baanbrekend onderzoeker en hij had een diepgaand inzicht in het dierenrijk. Time Magazine noemde hem in 2007 een van de meest invloedrijke personen ter wereld; zijn boek ‘Chimpanseepolitiek’ stond op de lijst van aanbevolen literatuur van de voormalig voorzitter va het Huis van Afgevaardigden van de VS.  

Frans de Waal, via fransdewaalmemorial.com

Frans de Waal overleed maart 2024. Hij was met emeritaat, maar nog lang niet klaar met zijn werk en vakgebied. Op zijn sterfbed heeft hij instructies gegeven voor een nieuw boek dat er nog aan zit te komen. 

Frans de Waal was een internationaal gewaardeerd wetenschapper, en begenadigd verteller over wetenschappelijke bevindingen. Hij vertrok begin jaren ’80 uit Nederland, met een pregnante reden, die je hoort in de aflevering.
 
Botte praat met: 
– emeritus hoogleraar ethologie en socio-ecologie Jan van Hooff;
– Frans’ jongste broer Steven de Waal;
– hoogleraar cognitieve Psychologie aan de Universiteit Leiden en primaatonderzoeker Mariska Kret;
– en Martine Verheij, verzorger van de chimpansees van Burger’s Zoo in Arnhem, waar Frans de Waal in de jaren 70 en 80 onderzoek deed. 

Deze biografische documentaire over Frans de Waal is gemaakt voor Wat Blijft van Omroep HUMAN, en is uitgezonden op NPO Radio 1. Frans de Waal is een van de twaalf ‘Grote Geesten‘, in een serie over indrukwekkende denkers uit de Humanistische Canon.