Vaccineren, pannenkoek!

Een persmoment. Kent u die uitdrukking? Afgelopen week is er zo’n moment geweest bij het bedrijf Movianto in Oss. Dat is het centrale distributiecentrum van waaruit alle coronavaccins worden verspreid over het hele land. Persmomenten komen als zodanig niet in het nieuws, maar je kan ze herkennen als over één bepaald onderwerp verdacht veel berichten met vergelijkbare foto’s verschijnen. Woensdag waren dat berichten over Movianto. Er stond een stuk over in De Volkskrant, op de site van De Telegraaf, Nederlands Dagblad en ook de krant De Limburger had er een artikel over.

Wat was er te zien? 800.000 vaccincs. Hoe? In een paar stellingen met dozen, zoals die overal zijn te vinden. Wie vertelde er over? Michiel Heller, supply chain manager daar, door journalisten de dozen en de vriezers te laten zien. Tot zover niet veel aan de hand, qua journalistiek. Maar wat tussen de zinnetjes door was te lezen, is het ‘waarom’. Waarom moesten journalisten deze stellingen, vriezers en dozen zien? Wat is de achterliggende boodschap? Het staat in De Volkskrant in een kort zinnetje aan het eind van het stuk: ‘De bedoeling van Heller is duidelijk als hij demonstratief bij de bescheiden ogende stapel dozen gaat staan.’ Citaat fan de manager: ‘Dit laat toch zien dat hier niet heel veel ligt.’

No shit, Sherlock. Het gaat hier niet om een voorraad auto’s. Heb je daar 800.000 van in voorraad, dan staat je stellingkastje wel redelijk vol doosjes. Of ic-bedden, misschien nog een mooiere vergelijking. Het gaat hier om vaccins. Een flacon vaccin inclusief oplossingsvloeistof is volgens het RIVM 2,25 milliliter, en dat is goed voor zes of zeven vaccins. We hebben het over ongeveer tien druppeltjes per dosis – uiteraard zijn dit kleine doosjes in maar een paar stellingen.

Op dit moment zijn er zo’n 2 miljoen eerste prikken gezet in Nederland. In dat licht moet je dit zien. Want 800.000 op 2 miljoen is bijna de helft. Je had heel Fryslân een eerste prik kunnen geven met de voorraad, en er bij wijze van spreken een enclave zoals Gibraltar van kunnen maken, waar alles weer open is en je geen mondkapje voor hoeft. Nu stonden er twee pagina’s in De Volkskrant met onzin over hoe klein die voorraad op het oog lijkt. Korter is het stuk er naast. Dat begint zo: ‘Bij vaccinatielocaties in Nederland melden zich dagelijks wanhopige patiënten, die GGD-medewerkers smeken om een vaccin.’

Er zijn drie dingen waar je momenteel niet aan kan komen. Vaccins, een pilsje op een terrasje, en de Playstation 5. Playstation is een ingewikkeld verhaal, maar de rest…

Kijk, ik ben natuurlijk geen expert. Maar waarom dit soort doorzichtige spelletjes spelen? Waarom is dit in handen van een ‘supply chain specialist’ bij een ‘healthcare dedicated logistics’-bedrijf, met een afgekeurde naam van een Opel-bestelbusje, dat om vijf uur ’s middags dicht gaat. Waarom is dit niet in handen van bijvoorbeeld onze militairen: logistiek is zo’n beetje de kern van defensie. Wij hebben nu toch die Joint Strike Fighter, of hoe heet dat ding tegenwoordig? Volkel ligt een paar kilometer van Oss, en die vaccins zijn blijkbaar zo klein dat je de doosjes voor heel Fryslân op de achterbank van dat vliegtuig kan leggen. Ik noem maar een voorbeeld.

Ik ben allergisch voor charme-offensieven, via dit soort van persmomenten. Ik kan niet achterhalen wie er achter zat. Maar feit is dat het al een paar weken in de media gaat over de hoge voorraden. En elke keer komt Hugo de Jonge weer met praatjes over dat het maar zo lijkt. En dat je een marge aan moet houden, en weet ik wat voor onzin. En die tweede prik dan, jazeker, die tweede prik, maar we leven al een jaar zo ongeveer in een staat van beleg, met volle ziekenhuizen, overwerkt zorgpersoneel, een kapotte horeca- en cultuursector, een avondklok en oorlogstaferelen op het Museumplein. Een verloren jaar, wat dramatisch is voor iedereen, of je nu 80 of 18 bent.

Uit onderzoek bleek al dat je na één prik 85 tot 95 procent minder kans hebt op een ziekenhuisopname. Dat zijn spectaculaire cijfers. Maar dan moet die eerste prik wel worden gezet. En met het tempo waarin het nu gaat in Nederland, lijkt het wel alsof ze er geen zin in hebben. Het is simpel, supply chain managers healthcare dedicated logistics met meer verstand van persmomenten dan van urgentie: de beste raad is op dit ogenblik GEEN voorraad. Vaccineren, pannenkoek!

Deze column is op donderdag 8 april uitgesproken op Omrop Fryslân Radio.