Schijnheiligheid II

Vertaalde column, in gesproken vorm verschenen bij Omrop Fryslân op donderdag 19 november 2020.

Ik had vroeger een aardige leraar, die drie keer zacht en aardig vroeg of het stil kon zijn in de klas. Hielp dat niet, dan pakte hij een grote liniaal en knalde die met de platte kant op het schoolbord. Iedereen schrok, maar het was stil. Sommigen gingen nog even van ‘jeetje, schrik me dood’, maar de aandacht was er. Dat is wat ik vorige week met mijn column heb gedaan.

Minister Arie Slob van Onderwijs zei vorige week in de Tweede Kamer dat scholen homoseksualiteit mogen afwijzen. In plaats daar iets algemeens over te schrijven, dacht ik dat het wel goed zou zijn om het eens concreet te maken. Ik vond een Reformatorische school in Fryslân, basisschool Eben Haëzer in Drachten. Die heeft een identiteitsdocument op de website staan, met homofobe teksten. Dat heb ik op deze plaats verteld, en ook wat de gevolgen daar van kunnen zijn.

Het heeft behoorlijk wat los gemaakt. Steun kwam er van een aardige oudere vrouw die transgender is, van een aantal basisschooldirecteuren en van mensen die zich betrokken voelen bij de LHBT-zaak. De meeste en langste mails kwamen van mensen die het oneens met mij waren, tot verzoeken aan Omrop Fryslân toe om mij te ontslaan. Alinea’s tekst werden er besteed aan het omschrijven van de pijn die mijn column bij hen heeft veroorzaakt.

Even voor de goede orde: ík mocht eerst incasseren. LHBT’s kregen de eerste klap op de wang, en dat was niet nieuw. En deze keer ook nog van een zittend minister in onze regering, die de volgende dag met excuses weg kwam. Niet een van de critici toonde dat zelfinzicht. Het is geen wedstrijdje slachtofferschap, maar zulks leg ik dus wel even naast mij neer.

‘Het is niet waar!’ werd er verder geschreven, over dat ik zei dat ze op dit soort scholen de kinderen geestelijk mishandelen, dat er homohaters van af komen en dat er kinderen af komen die vreselijk met hun geaardheid of gender in de knel kunnen komen, waar dat niet nodig is. Het is wél waar. Ik heb legio anekdotische voorbeelden, het staat regelmatig in de krant, en ik heb cijfers.

Het Sociaal en Cultureel Planbureau publiceerde in 2015 een onderzoek naar seksualiteit en jongeren, waar klip en klaar in staat dat LHBT-jongeren vier tot vijf keer vaker een poging tot zelfmoord doen dan hun cis-gender, hetero leeftijdsgenootjes. SCP onderzocht in 2016 hoe er in Nederland over LHBT’s wordt gedacht, en onder religieuze mensen was dat substantieel negatiever dan gemiddeld. En dan hebben we het over ChristenUnie-stemmers; SGP’ers waren er te weinig om mee te tellen in dit onderzoek, dus daar weten we het niet eens van, maar het is geen rocket science. We hebben het dus niet over moslims, we hebben het onder andere over refo’s.

In 2009 verscheen er een zeldzaam rapport van de politie over wat de achtergrond is van verdachten van anti-homogeweld. Complexe materie, maar er komt uit dat er een ‘oververtegenwoordiging’ is van bijvoorbeeld Marokkanen. En ja, daar is nog veel te winnen. Maar veel mensen snappen niet helemaal wat ‘oververtegenwoordiging’ is. In bijna tweederde van de gevallen worden homo’s in elkaar geschopt door mensen die alleen de Nederlandse nationaliteit hebben. Jan, Pyt en Klaas dus, die op het voetbalveld gehoord hebben dat je prima met ‘homo’ kan schelden, of anders wel in het identiteitsdocument van hun school kunnen lezen dat LHBT’s minderwaardige mensen zijn.*

Dus dit even voor de vrouw die (twee keer) mailde dat als mijn column over moslims was gegaan, mijn hoofd al over straat had gerold. Een debattruc: ja maar zij dan! Och hoe kunnen die lieve refo’s nu slecht zijn? Some of my best friends! Weer geen argument. En zijn ze lief als ze homo’s afwijzen? Nee. En het gaat ook rechtstreeks in tegen Artikel 1 van de Grondwet. Had ook niemand in de kritiek het over.

Ze zeggen dat ze niet oordelen, omdat ze de Bijbel letterlijk nemen. Maar dat oordeel is wel degelijk door hen zelf gemaakt. Zij zijn verantwoordelijk voor hun keuze gods woord tot de hoogste wet te kiezen. Dat is een keuze. Het afwijzen van een liefdesleven voor LHBT+ is een keuze. Je bent wreed als je dat als basisschool in een artikel over je identiteit hebt staan. Daar voed je een kind toch niet mee op? Dit kost mensenlevens.

Kom niet bij mij met gejammer dat je gekwetst bent. Probeer je eens één minuut in te leven in een LHBT’er en denk even aan hoe er de afgelopen eeuwen met hen is omgesprongen, uit naam van diverse goden. Dus nee, ik bind niet in. Ik denk aan de vergelijkbare column van Kustaw Bessems in De Volkskrant, die reageert op dat hij, net als ik, zelf intolerant wordt genoemd. Nee, zegt hij, ‘dat was eerder: te mild’ en ‘Seksuele identiteit is onlosmakelijk met iemand verbonden en dus geen discussiestuk. Opvattinkjes over wie het met wie zou mogen doen zijn aanmatigend, wreed, schadelijk en een smet op het ouderschap.’

Er komt niet veel door de bubbel van de refo’s, en ze hebben altijd wel een dogma klaar om niet te hoeven luisteren. Ik sloeg met een liniaal op het schoolbord. Het is al in honderdduizend zachte gesprekken gepoogd om een brug te slaan tussen orthodox christelijk Nederland en LHBT’s, en het helpt allemaal niets. Arie Slob is nog gewoon minister. Dat ze nu in de buurt van Drachten even jeuk hebben van mij, prima, scheld me maar uit. Wat is de volgende stap, en dan heb ik het niet over mij, maar over de kinderen waar we verantwoordelijk voor zijn.

Liefs van een homo, ex-gereformeerd.

* In 2016 maakte ik een radiodocumentaire voor VPRO’s RadioDoc over anti-homogeweld; een weergave van de research daarvan is op deze pagina te vinden.