Broadcaster

click here for the English version

Naar New York vliegen, afspreken met een vriendin van Jeff Buckley en vervolgens op zijn gitaar mogen spelen. Deze droom kwam voor mij uit. Niet eerder kreeg iemand toegang tot dat instrument van de inmiddels elf jaar geleden overleden singer/songwriter. Voor het VPRO-radioprogramma De Avonden maakte ik een documentaire over het gitaarmodel Fender Telecaster. Jeff Buckley is een van de bekendste bespelers van dit model gitaar.

Het zestig jaar oude gitaarmodel Telecaster was de eerste commercieel succesvolle elektrische gitaar. De Telecaster heeft voor een groot deel het geluid van ‘de gitaar’ zoals wij die kennen bepaald. Ik kocht ook een Telecaster en raakte gefascineerd door het instrument. De klank is prachtig en het lukte me om heel dicht in de buurt te komen van het geluid van Jeff Buckley, die een van de belangrijkste albums van de jaren negentig afleverde met Grace. Ik was benieuwd waar zijn gitaar nu zou zijn. Na veel speurwerk lukte het me dat te achterhalen. In Brooklyn.

Jeff Buckley kreeg zijn Telecaster van een vriendin te leen, toen aan het begin van zijn carrière al zijn spullen uit zijn appartement in Los Angeles waren gestolen. Hij bouwde daarna zijn eigenzinnige geluid er omheen en nam zijn enige en succesvolle album Grace er mee op. Ook tourde hij er de wereld mee over. Hij heeft de gitaar nooit terug gegeven. Nadat Jeff in 1997 verdronk in de Mississippi bij Memphis, ging de Tele terug naar de rechtmatige eigenaar, Janine Nichols. En zij bezit het instrument nog steeds.

Ik heb Janine ontmoet en haar geïnterviewd. En ik mocht op de gitaar spelen. Dat was een fantastische en onwerkelijke ervaring. De koffer sluit slecht, ze heeft de gitaar nooit schoon gemaakt en hij zit vol kleine beschadigingen. Maar hij speelt nog altijd fantastisch. Ik kon merken dat Jeff hem tot in de puntjes heeft laten afstellen, zo soepel was hij te bespelen. Een onvergetelijke ervaring.

Janine vertelde dat ze nooit iemand van de media had toegelaten tot de Telecaster. Ze wil eigenlijk geen media-aandacht. Het feit dat ik radio maakte – toch minder gedoe dan televisie – gaf voor haar de doorslag. Zo komt het dat ik deze unieke kans heb gekregen. De documentaire is op 8 mei 2008 uitgezonden in het VPRO programma De Avonden op Radio 6 en op 17 augustus 2008 door het programma HollandDoc van de NPS.

Iets zien?
Dat kan op Flickr.

Broadcaster
De documentaire heet ‘Broadcaster’. Dat was de tweede naam die Leo Fender aan zijn vers uitgevonden solid body gitaar gaf (de eerste was Esquire). Toen bleek dat instrumentenbouwer Gretch al een drumstel maakte dat ‘Broadkaster’ heette, verdween de naam ‘Broadcaster’ van de gitaren. Enige tijd maakte Fender titelloze gitaren, die nu bekend staan als no-casters. Enfin, lees er hier meer over. Het woord Broadcast doet mij erg denken aan radio, vandaar deze titel.

Aftiteling
Dank aan:

VPRO, AVRO, Omrop Fryslân
heit en mem
Janine Nichols, Jacco Stuitje, Steve Pisani, René van Kaam
Hettie Lubberding, iet van der Tol, Anne Oosterhaven
Bart Westerlaken, Roswitha Kamps, Robbert Blokland