‘Als ik de Liefde niet heb’ was de titel van een bijzondere theatervoorstelling van Marjolijn van Heemstra en priester Remy Jacobs, gemaakt bij het RoTheater in Rotterdam. Het is nu ook de titel van een bijzondere radiodocumentaire, waarin Marjolijn en Remy terugblikken op de intense onderneming die de voorstelling was, en waarin ze vertellen wat er sinds de laatste voorstelling is gebeurd.
De katholieke kerk heeft besloten het meldpunt voor seksueel misbruik op 1 mei 2015 te sluiten. Na alle schandalen is het nu tijd om door te gaan, vindt zij. Maar wie bepaalt eigenlijk wanneer dit pijnlijke hoofdstuk kan worden afgesloten? Zou een machtig instituut als de katholieke kerk niet meer verantwoording moeten afleggen voor de vele slachtoffers die werden gemaakt?
Marjolijn van Heemstra en de Rotterdamse priester Remy Jacobs, die zelf als kind is misbruikt, vinden van wel en hielden met de voorstelling ‘Als ik de Liefde niet heb’ een ontroerend en indrukwekkend pleidooi voor meer openheid en liefde. Op 28 september 2014 ging de voorstelling in première. Ze kreeg lovende kritieken en de tournee werd verlengd.
Twee jaar geleden benaderde de Rotterdamse priester Remy Jacobs theatermaker Marjolijn van Heemstra met de vraag of ze er wat in zag samen een voorstelling te maken over het misbruik binnen de kerk. Jacobs, zelf ooit slachtoffer van dat misbruik, doorbreekt, na lang beraad met zichzelf, het zwijgen en roept de geloofsgemeenschap en vooral de paus op tot meer openheid en liefde en minder hypocrisie.
Samen verdiepten Jacobs en Van Heemstra zich in de materie en kwamen uit bij een persoonlijk verhaal over liefde en de afwezigheid daarvan, over machtsmisbruik binnen systemen en de vraag hoe een kwetsbaar individu zich staande houdt tegenover grote structuren.
In november 2016 organiseerden Remy en Marjolijn een nachtdienst in de Waalse Kerk in Rotterdam, waarin ze eenmalig terugblikten op de voorstelling, wat er sindsdien is gebeurd, en waarin Remy het priesterkleed weer aantrok. Hij was zo’n tien jaar geleden gestopt met zijn werk als priester, maar vroeg in de dienst of hij met zijn homoseksuele geaardheid, zijn relatie én zijn door de kerk geschonden verleden, toch priester kan zijn.
In de dienst stapte een vrouw naar voren, die verklaarde dat het zien van de voorstelling ‘Als ik de Liefde niet heb’ haar leven heeft gered. Omdat ook zij is gaan praten.
[soundcloud url=”https://api.soundcloud.com/tracks/292545403″ params=”color=ff5500&auto_play=false&hide_related=false&show_comments=true&show_user=true&show_reposts=false” width=”100%” height=”166″ iframe=”true” /]
Dat alles is geregistreerd door Botte Jellema in opdracht van Marjolijn van Heemstra. Het werd in eerste instantie een podcastproductie, en is later in opdracht van Marjolijn omgezet in een radiodocumentaire. Voor de documentaire is Botte met Remy samen naar het Limburgse Brunssum gegaan, waar Remy vroeger is misbruikt (omdat Marjolijn in de laatste fase van een zwangerschap zat kon zij daar niet bij zijn). Staand bij zijn vroegere parochiekerk heeft Remy voor de microfoon verteld wat daar vroeger is gebeurd.
De radiodocumentaire is een bijzondere en intense vertelling geworden, over liefde, de openheid en kwetsbaarheid van het individu binnen een systeem en hoe daarmee te dealen. Over het terugplaatsen van kleine – haast vergeten – verhalen van levende en dode mensen in het grote verhaal. Hoe een priester binnen de kerk wil kunnen praten over het misbruik van kinderen. En en passant alvast een leven redde.
Op zondag 18 december 2016 werd de documentaire uitgezonden op NPO Radio 1, in het programma RadioDoc.