In Amsterdam hebben feministen deze week straatnamen veranderd, omdat ze vinden dat er teveel mannelijke straatnamen zijn. Zo zetten ze een ‘e’ achter Dam, wat dus ‘Dame’ werd. Dat was meer een grapje, zo zei woordvoerder Santi van den Toorn. Fan het Rokin hadden ze een heel andere naam gemaakt: Beyoncé Boulevard, en de Van Woustraat is nu de Suze Groeneweg.
Het gebeurde ook in negen andere steden, maar volgens AT5, de Amsterdamse stadszender, is 88% van de hoofdstedelijke straten vernoemd naar een man. ‘We willen bewijzen dat vrouwen het waard zijn om een straatnaam te dragen’, aldus Van den Toorn. Ophef op de sociale media, natuurlijk: hoe ze het in hun hoofd haalden, dit is vandalisme, en dit helpt de ‘vrouwenzaak’ alleen maar verder achteruit, zo is de teneur.
Santi van den Toorn, de woordvoerder, heeft zelf ook een mannelijke achternaam. ‘Den’ is de oud-Nederlandse naamval datief van mannelijk enkelvoud. De vrouwelijke vorm zou zijn: Santi van der Toorn. Maar goed.
Het waard zijn, zeker. Zo is er in Amsterdam dus bijvoorbeeld al een Suze Groenewegplantsoen. In Amstelveen is er een laan naar haar vernoemd en in Purmerend is er een Suze Groenewegstraat. Ook in Leeuwarden is er een Groeneweg, maar ik denk niet dat die vernoemd is naar Suze.
Susanna Groeneweg was een politica uit Rotterdam, die een eeuw geleden als eerste vrouw in het Nederlandse parlement kwam. Ze was ook feministe. Ik denk dat er niemand op tegen is om een straat naar zo’n vrouw te vernoemen. Ze heeft veel betekend voor vrouwen en de politiek in Nederland. Zou ik een nieuwe woonwijk aanleggen en de straatnamen willen vernoemen naar invloedrijke personen, dan is hier de naam: Suze Groeneweg.
Punt is dat Suze nu 81 jaar geleden is overleden. Maar laten we de honderd jaar sinds haar toetreding tot het parlement nemen: straten die voor die tijd zijn aangelegd konden praktisch onmogelijk naar haar worden vernoemd. Dus dat is het geval met de Dam, het Rokin en ook de Van Wou. Nu zal het niemand serieus er om te doen zijn dat bijvoorbeeld de grachten worden hernoemd (Prinsessengracht, Keizerinnengracht en de Damesgracht), maar ik vind het alsnog een absurd idee.
Dit soort acties geven me een dubbel gevoel. Het vraagt namelijk aan de ene kant wel echt wat serieuze inspanning: om blauwe bordjes met witte letters te maken, om half zes uit bed te komen – ja het moet ’s ochtends vroeg, anders wordt je niet het nieuws van de dag – en dan werkelijk met huishoudtrapjes en al het andere hang- en sluitwerk dat je nodig hebt om de handel op te hangen door de stad te fietsen, zo’n trapje uit te klappen, er op te kruipen, zo’n bordje op te hangen, én dan moet je natuurlijk ook nog iemand regelen om het allemaal te filmen of te fotograferen. Want het is 2018. Ik bedoel: voor een symbolische grap heeft het nog aardig wat voeten in aarde.
Daarna moeten alle hobbiefoeteraars er ook nog hun tijd aan spenderen op de sociale media. En dat is de andere kant, en die is nog sneuer. Want je hier werkelijk over opwinden kan niet zonder je enigszins in de materie te verdiepen. Als je boos wordt van deze actie dan raakt dit volgens mij precies z’n doel. Ik bedoel: als het je niks kan schelen, dan lach je om zo’n bericht en ga je door met wat je aan het doen was. Het zit de mannen (en vrouwen) die hier boos om worden misschien nog wel het meest dwars, dat 88% van de straten in Amsterdam vernoemd zijn naar mannen.
Ik zal echt niet de enige zijn die nu eens even heeft opgezocht wie Suze Groeneweg nu eigenlijk was. En jij weet het nu ook. Ik hoop oprecht dat er meer straten naar vrouwen worden vernoemd, zoals gemeenten het ook is gelukt om vrouwelijke medewerkers minstens evenveel te betalen als mannelijke.
Ach, straatnamen… Zoals Gerard Reve al zei: niemand weet toch meer wie Tweede van der Helst was?
Donderdag 9 augustus 2018 uitgesproken op Omrop Fryslân Radio
