En weer verdwijnt een bepalende winkel uit het straatbeeld, zo luidde de wat dweperige inleiding van het bericht in het NOS Journaal over Intertoys deze week. Uitstel van betaling was aangevraagd, het voorportaal van een faillissement. Romantiek is een mooi sentiment in nieuwsberichten. De NOS zocht het dramatische in dit verhaal. Zonder twijfel hebben ze geprobeerd om personeel voor de camera te krijgen, maar dat zal de PR-afdeling van Intertoys wel hebben afgedekt met een interne memo: praat niet met de pers. Spijtig, omdat bij het personeel nu juist het echte drama zit: daar zijn de mensen met gezinnen die voor hun inkomen afhankelijk zijn van Intertoys. Maar dat kreeg de NOS dus niet in beeld.
Dus kregen we de nostalgische middenstandsromantiek over de oud-Nederlandse winkelstraten, en zo kwam het winkelende publiek in beeld. Dat werd aangesproken op het online kopen. Ja, tsja. Meer kwam daar ook niet uit. Dan de CEO in beeld, Roland Armbruster. Ja, zei hij, mensen kopen inderdaad vaker online. En hij haalde ook nog even uit naar Action, Lidl en Aldi, die volgens hem “heel opportunistisch” alleen met sinterklaas en kerst even speelgoed verkopen. Ik moest een beetje lachen toen ik het woord opportunistisch uit zijn mond hoorde.
Want wat was er ook alweer aan de hand met dat Intertoys… ik moest het googlen om het weer precies voor ogen te krijgen, maar ik had het goed onthouden. Jarenlang was Intertoys onderdeel van Blokker, net als die andere speelgoedketens Bart Smit en Toys CL. Die laatste twee merken zouden verdwijnen in 2016 onder Blokker, om te veranderen in Intertoys. Dat is allemaal niet helemaal gelukt, voordat Blokker zelf in 2017 in financieel zwaar weer terecht kwam. Ook iets met online aankopen. Intertoys werd toen door Blokker verkocht aan investeringsmaatschappij Alteri.
Kijk, ik ben geen econoom, maar volgens mij hebben investeringsmaatschappijen van opportunisme een bedrijfsmodelletje gemaakt: hun hele bestaan draait om opportunisme. Alteri wordt door Bloomberg omschreven als een firma die gespecialiseerd is in management buyouts, buyins, reorganisaties; en nogmaals, ik ben geen econoom, maar Intertoys nu nog zien als een beeldbepalend middenstandertje in rustieke oud-Nederlandse winkelstraatjes, dat ten onder gaat aan opportunisme van prijsvechters, dat deugt niet helemaal. Wat een vreemde kapitalisme-romantiek.
Well played, Alteri. Maar het publiek is niet gek. Vertel mij waarom iemand een paar euro’s meer moet uitgeven aan een speelgoedautootje in een winkel, wanneer die winkel in handen is van een investeringsmaatschappij. Opportunisme wordt bestreden met opportunisme, en het publiek heeft altijd gelijk. Intertoys wil zich nu meer richten op online. Mooi op tijd, in 2019. Is dat echt de weg, Intertoys? Je kiest je eigen concurrentie.
Zo’n drie jaar geleden kocht ik voor het laatst speelgoed; een soortement klein drumstelletje voor mijn neefje. Ik kocht het bij een onafhankelijke speelgoedzaak, die zich heeft gespecialiseerd in duurzaamheid: ze hebben bijvoorbeeld veel speelgoed van hout. Dit drumstelletje ook. Het is zo vernuftig gebouwd, dat de kleuter zichzelf er helemaal op kan storten, zoals kleuters doen, en dat je het daarna weer kan uitvouwen en het gewoon weer werkt. Het was duur, maar naar het zich laat aanzien gaat dit nog wel een paar jaar en neefjes en nichtjes mee. Ik weet niet hoe lang het gemiddelde Intertoys- of internetspeelgoed mee gaat. Als het de winkel al haalt, en niet onderweg al uit zeecontainers op het Wad aanspoelt. Ik bedoel: ik vertel het maar even, dat er meer is dan dat Intertoys. Ook online.
Voor ons simpele zielen zou het wel een goede zaak zijn als er een verplicht keurmerk bij winkelketens komt: ‘Pas op voor opportunisme: in investeerdersbezit!’ Romantiek en middenstand – het is een moeizaam huwelijk, zelfs op een Valentijnsdag als vandaag.
Uitgesproken op Omrop Fryslân Radio op donderdag 14 februari 2019
