Paulien Cornelisse in de oudejaarsspecial 2018 van de Eeuw van de Amateur! Huilen, huilen, helemaal alleen, de Fiat Multipla, wat vinden mannen zichzelf tof, wijnvervangers, digitaal verdwijnen en BN’er-moeheid. De multivragen worden afgesloten met het mooiste EvdA-kerstverhaal dat denkbaar is. Heel fijne feestdagen en een fantastische zomer toegewenst!
Met Paulien Cornelisse, JP Pellemans en Aaf Brandt Corstius! En natuurlijk je vertrouwde hosts Ype Driessen en Botte Jellema. Ze hebben lootjes getrokken. Niet voor een cadeautje, maar voor een niet-materialistische oplossing voor Een Probleem. En die problemen blijken enigszins universeel… Verder alles over sportscholen, recycleren, interviewen, walk-in-closets, kringen, Japan, kortom: ALLES om de decembermaand door te komen!
Er komt een nationaal Holocaust Namenmonument. Het wordt het grootste monument van Nederland, en wordt een plek waar de namen zijn te lezen van 102.000 Joden, Sinti en Roma die zijn vermoord in nazi-concentratiekampen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het is een initiatief van het Nederlands Auschwitz Comité, en het ontwerp stond eigenlijk al meteen vast.
Maar waarom hebben we het er in Nederland nooit over gehad hoe dat er uit moet zien? Dat is in Duitsland bij het Denkmal für die ermordeten Juden Europas wel anders gegaan. Gerenomeerd beeldend kunstenaar Hans van Houwelingen vertelt waarom zo’n nationaal debat belangrijk is, en wat er mankeert aan het idee van een namenmonument.
Op zondag 2 december 2018 is de radiodocumentaire (12 minuten) hierover te horen in RadioDoc op NPO Radio 1.
Het nummer ‘Tuyo‘ van de Braziliaanse singer-songwriter Rodrigo Amarante is de tune van de Netflix-serie Narcos. En het is geweldig goed gekozen. Narcos gaat over hoe de Amerikaanse inlichtingendiensten in de afgelopen dertig, veertig jaar huishielden in Zuid- en Midden-Amerika, en over de drugsmaffia daar en toen. Die was vreselijk wreed, nog altijd trouwens, en als je niet tegen bloed of schietgeweren kan, moet je Narcos maar niet aan zetten.
Wat een contrast vormt de toon van dit nummer, en dat is waarom ik het intro van Narcos eigenlijk nooit skip. Wat een heerlijke nieuwe wereld. Het is zo rustig, zo laidback, zo lieflijk, en je fantaseert eerder over een in de warmte van de zon sidderende stad waar siësta’s noodzaak zijn, of een palmenstrand met een volle maan boven een kabbelende oceaan, dan over drugs, afpersingen en liquidaties.
Ik moest er aan denken toen ik dinsdag het NOS Journaal zag. Daar was een item over een dronesfestival, Drone Week. En om te laten zien dat ze oh-zo bij de tijd zijn, lieten ze een drone in de studio van de NOS vliegen. Binnen vliegen met zo’n ding wordt eigenlijk altijd afgeraden, maar hé, dit is hip and happening, dus hoppa.
Astrid Kersseboom was echter niet meer te verstaan. Dat vond ik wel grappig, want al die spectaculaire luchtbeelden die we tegenwoordig in het Journaal en op YouTube zien, zijn allemaal gemonteerd zonder het onuitstaanbare jankende geluid dat deze krengen maken. Ze zetten er liever een rustgevende voice-over onder, of een lekker muziekje. Bedrog, want drones maken gewoon een ongelooflijke hoeveelheid lawaai. En dit is er nog maar één.
Vroeger, toen ik nog op de Ivige Leane woonde, hadden we op een kilometer afstand van ons huis een vliegveldje voor modelvliegtuigen. Dat was toen nog met verbrandingsmotoren, en drones vliegen tegenwoordig op accu’s, maar het blijkt dat wanneer je meerdere drones tegelijk hoort, het verdomd veel lijkt op die kutvliegtuigjes. Een paar jaar geleden was het elk weekend met mooi weer een tyfusherrie, en veel klachten uit de buurt waren het gevolg.
Goed, drones dus. Zeer opgetogen over de mogelijkheden waren zowel de organisator van het festival als de verslaggever. Ze hadden zelfs een model van een joekel van een drone die auto’s kan optillen. Dé oplossing voor het fileprobleem, werd gezegd. Ik dacht alleen maar aan de trommelvliezenverscheurende pokkeherrie die een drone van vijf meter breed zal maken.
En ik constateerde nog een probleem: iedereen die binnen vijf meter van zo’n auto staat, wordt onthoofd door de propellors. Niet teveel aan de bezwaren denken, zei de hoogleraar Luchtvaartindustrie. Negeer ook even de bezwaren die er nu al jaren zijn over het vliegtuiglawaai van Schiphol. Nee, drones, dat is echt een oplossing voor de problemen van deze tijd; hip and happening.
Misschien ontgaat mij het een en ander, maar zetten we in deze tijd onze wizzkids, onze ingenieurs en alle andere knappe koppen, en zelfs onze journalistiek wel op het goede in? De Verenigde Naties waarschuwde (in hetzelfde Journaal) voor het opwarmen van de aarde; en van alle 195 landen op de wereld weet alleen Marokko zoveel uitstoot te voorkomen dat de gemiddelde temperatuur door hen niet meer dan 1,3 graden hoger zou worden. Maar de wereldkaart staat vol met rode vlekken, zoals Nederland, en zwarte vlekken, zoals Rusland en de VS.
Zouden al die hip and happening-types niet hun kennis kunnen inzetten om de aarde te redden? Want je kan wel drones uitvinden die voor mijn part op de kop kunnen vliegen, maar als er geen aarde meer is om op te landen, wat hebben we er dan aan? We knutselen en prutsen met onze knapste koppen aan de verkeerde zaken. We staan met z’n allen vol bewondering betoverd te kijken naar de sprankelende turbofietsverlichting met kralen en kettinkjes, die ons wordt voorgesteld voor de fiets van de toekomst, terwijl alle fietspaden aan het verzakken zijn.
Wat een heerlijke nieuwe wereld.
Column uitgesproken op 29 november 2018 op Omrop Fryslân Radio.
Bram vertelt hoe bij Kinderen voor Kinderen de Gooise r er uit is gegaan; we praten verder over of homo’s zelf iets kunnen doen aan de awkward mini coming outs; Nico krijgt een tip over throuples; Heist Rockah krijgt proper respects; krijgen we de vraag hoe je ongemakkelijke openingszinnen kan voorkomen (spoiler: eigenlijk niet); meer dagbesteding; meer René Mioch; een Pet Shop Boys Alarm; afijn, wat drijft jou!
Dus Jenny Douwes stapt naar de Raad van Europa. De vrouw die veroordeeld is tot een taakstraf, vanwege haar oproep vorig jaar op Facebook om een demonstratie van anti-Zwarte Pietdemonstranten tegen te houden, in casu de A7 bij Joure te blokkeren. Jenny vindt dat Friezen als erkende nationale minderheid het recht hebben om haar eigen tradities op eigen wijze te vieren.
Het bezetten van wegen begon in de oud-Friese traditie ergens aan het begin van de jaartelling. Dat was toen nog op het water, want veel vervoer dat nu over de weg gaat, ging toen over het water. In die tijd had je de zogenaamde Westerfrysken, die woonden in het gebied dat nu voor een deel Noord-Holland is en voor een deel opgeslokt is door de Zuiderzee, het IJsselmeer, en de Zwarterfrysken, die vooral op de Waddeneilanden leefden van het toerisme, net als nu. En in die tijd begon het, vlak voor kerst, en ook toen was het niet ver van Joure af, grappig genoeg.
Halverwege de Prinses Margrietrivier – nu recht getrokken, en later is er zelfs nog een prinses naar vernoemd – bij Terhorne, zo gaat het verhaal, leefden tweelingbroers. Jonge pubers, die wel dertig zomers achter elkaar veertien waren, en die de ene zomervakantie met de andere afwisselden. Die hadden een oude automotor in een duwboot gezet, en waren van plan daarmee de Prinses Margrietrivier af te varen. Ze wilden demonstreren tegen het doodknuppelen van zeehondjes. Dat was folklore van de Zwartefrysken, die haar cultuur helemaal ophingen aan oude symbolen, en niet wilden veranderen als dat wel gedicteerd werd door de tijd, of Lenie ’t Hart.
Stiekem kon niemand van de Zwartefrysken die folklore van het doodknuppelen echt wat schelen. Vroeger gebruikten ze de huid van de zeehondjes om warme kleren van te maken. Maar toen Frico Domo op grote schaal zuivelproducten begon te maken, zoals milde magere kwark en 20g krokante mueslimix met cranberry en vijg, schoten de jongelui van het oude Friesland de lucht in. Ze werden te lang voor de kleine stukjes zeehondenhuid. En te breed, toen in het jaar nul Wopke Sûnderlân liet zien hoe je dat kon worden van een combinatie van gelijke liggers en biologische vla. Vanaf toen werden de zeehondjes eigenlijk alleen doodgeknuppeld omdat ze dat altijd zo hadden gedaan.
Welnu, dat vonden de gebroeders dus niet zo tof, dus zij op naar Dokkum. Er wilde ook nog een of andere missionaris mee, ene Wynfreth of zo, en dat had die misschien beter niet kunnen doen. Afijn, ergens bij Terhorne begon het dus: een blokkade. De Zwarterfrysken hadden gehoord van de actie, door t’wetter, toen een belangrijke drager van berichten, en ze gingen er dwars voor liggen.
“We willen knuppelen,” zeiden ze, “niet omdat het ergens goed voor is, of omdat we het nodig hebben, maar we hebben het gewoon altijd zo gedaan!” Ze moesten niets van de tweeling hebben. “Voor onze kinderen!” riep er een, en dat was natuurlijk volslagen onzin, maar wel knap gevonden, als drogreden uit de gereedschapskist van de argumentatieleer – toen een belangrijk vak aan de universiteit van Franeker.
“Maar,” zeiden de broers, “dat is toch helemaal niet leuk?” Ze waren nog niet uitgepraat of de Zwartefrysken begonnen leuzen te schreeuwen als “Hoerenjong! Slet! Vuile bolletjesslikker!” De jongens keken elkaar aan en dachten: waar gaat dit over? “Hoer van de zwarten!” En toen werden er eieren gegooid en staken sommigen hun rechterhand omhoog, heel raar. “Cambuuuuuur!” Cambuur was in die tijd een zuipkeet, en daar is later nog een voetbalclub naar vernoemd.
En zo is het dus begonnen, in het jaar nul, met de oud-Friese nationale minderheidstraditie van het blokkeren van grote wegen. Jarenlang, decennia, nee: eeuwenlang is dat blokkeren volgehouden. Geloof de praatjes niet van mensen die zeggen dat het pas sinds een paar decennia bestaat. Ik hoop dat nu iedereen dit weet, en niemand het meer vergeet. Dat rijmt, dus het is waar.
Later is de folklore van het blokkeren dus overgegaan, eerst naar de provinciale wegen, en later naar rijkswegen. Maar die verrekte Hollanders – toch een beetje een overblijfsel van die Westerfrysken – zitten maar dwars te doen en te zeuren en snappen niets van degelijke en onschuldige traditie, waar nog nooit iemand met een witte huidskleur last van heeft gehad.
Het is een heel goede zaak dat Jenny Douwes dus naar de Raad van Europa stapt, om deze misstand voorgoed uit de wereld te krijgen. Geholpen door een tweeling.
Deze column is gemaakt voor en uitgesproken op Omrop Fryslân Radio.
